25 آبان 1396
در روز پنج‌شنبه 25 آبان 1396 جایزه ترویج علم به دکتر علی رجالی عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و عضو هیئت مؤسس خانه ریاضیات اصفهان اهدا شد. ایشان سال‌ها در سطح محلی، ملی و بین‌المللی در مجامع مختلف مشغول فعالیت بوده و تاثیر به سزایی در شکل‌گیری بسیاری از نهادهای علمی ترویجی کشور داشته و مورد احترام و تایید همکاران خود در کلیه انجمن های علمی می‌باشد.
اهدا این جایزه به ایشان و جایزه پل اردوش که قبلاً از طرف ICMI به ایشان تعلق گرفته بود، افتخاری برای خانه ریاضیات اصفهان و شهر اصفهان است.
علم باید به میان خانواده‌ها و مردم برده شود
دکتر علی رجالی، برنده جایزه ترویج علم تأکید کرد: علم را باید به میان خانواده‌ها ببریم، اما تا بستر و زیربناهای لازم توسط وزارتخانه‌ها و سیاست‌گذاران کشور فراهم نشود، هرچه در زمینه ترویج علم تلاش کنیم، به جایی نخواهیم رسید.
دکتر علی رجالی، دانش آموخته دکتری آمار از دانشگاه استنفورد (آمریکا) و عضو هیئت علمی دانشکده علوم ریاضی دانشگاه صنعتی اصفهان است. مشارکت در بنیانگذاری مسابقات ریاضی ایران، تأسیس خانه ریاضیات اصفهان، راه‌اندازی انجمن‌های علمی معلمان، بخشی از تلاش‌های 40 ساله این استاد ریاضی محسوب می‌شوند.
اعطای جایزه ترویج علم به دکتر رجالی، بهانه‌ای برای گفتگو با ایشان درخصوص چالش‌های ترویج علم در ایران بود:
شکستن دیوار بین معلمان و اساتید دانشگاه
عضو هیئت علمی دانشکده علوم ریاضی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: از زمانی که به اصفهان آمدم، توانستم همکاری مشترکی با معلمان ریاضی و اساتید دانشگاه‌های این شهر داشته باشم که حاصل این فعالیت‌ها، شکسته شدن دیوار میان معلمان و اساتید دانشگاه بود و فکر می‌کنم هر موفقیت دیگری که در این مسیر بدست آمده است، حاصل فروریختن این دیوار بود.
رجالی افزود: با بررسی وضعیت آموزش ریاضی و علوم در ایران به این نتیجه رسیدیم که نیازمند تغییر شرایط هستیم. سال 1362 مسابقات ریاضی دانش‌آموزی را در اصفهان آغاز کردیم و به دنبال آن، مسابقات ریاضی دانش‌آموزی در سطح کشور و سپس المپیادهای ریاضی و سایر رشته‌ها بوجود آمدند. از میوه‌های پرثمر مسابقات ریاضی، (مرحومه) دکتر مریم میرزاخانی بودند که چند سال قبل برنده جایزه فیلدز – بزرگترین جایزه ریاضیات در سطح جهان شدند. این افتخار بزرگی هم برای ایرانیان و هم برای خانم‌های ریاضیدان بود.
در طول 40 سالی که در دانشگاه و آموزش و پرورش خدمت کرده‌ام، با همکاری دوستان موفق شدیم انجمن‌های علمی معلمان را در سراسر کشور راه اندازی کنیم و اتحادیه انجمن‌های علمی- آموزشی معلمان ریاضی سراسر کشور، در اثر همین فعالیت مشترک بوجود آمد.
الگوبرداری جهانی از خانه ریاضیات اصفهان
برنده جایزه ترویج علم اظهار داشت: برای سال 2000 میلادی – سال جهانی ریاضیات – ستادی را در وزارت علوم تشکیل دادیم که ایجاد خانه‌های ریاضیات، حاصل یکی از کارهای این ستاد بود. نخستین خانه ریاضیات در اصفهان درسال 1377 تشکیل شد و به دنبال آن، 35 خانه ریاضیات در سراسر کشور ایجاد شدند. همچنین، باتوجه به شناختی که جامعه بین‌المللی آموزش ریاضی از خانه‌های ریاضیات بدست آورد، 2 خانه ریاضیات در فرانسه و بلژیک با الگوگیری از خانه ریاضیات اصفهان تشکیل شد و در آخرین کنگره بین‌المللی آموزش ریاضی شبکه بین‌المللی خانه‌های ریاضیات شکل گرفت.
افت شدید علم در سطح مدارس و دانشگاه‌ها
رجالی تأکید کرد: متأسفانه در شرایط فعلی، باتوجه به پذیرش بیش از حد دانشجو در دانشگاه‌ها، مسأله بیکاری فارغ‌التحصیلان به دلیل بی برنامه بودن آموزش عالی کشور، وضعیت بد معلمان، تبلیغی که کلاس‌های کنکور در سطح کشور انجام می‌دهند و بیشترین وقت خوب تلویزیون در اختیار آنها است، با افت شدید علم در کشور در سطح مدارس و دانشگاه‌ها روبرو هستیم. امیدوار بودیم که تلاش‌های ما با هدف ترویج علم به ثمر برسند، اما هربار شاهد صدور بخشنامه‌ای بر ضد این تلاش‌ها از سوی وزارتخانه‌های مختلف بودیم.
وی افزود: به عنوان مثال می‌توان به مسابقات و المپیاد ریاضی اشاره کرد که متعاقب آن، تجربه ناموفق چین در راه‌اندازی مدارس تیزهوشان در ایران پیاده شد. فکر کردیم با ایجاد مدارس تیزهوشان، افراد مستعد را شناسی می‌کنیم، درصورتی که در حال حاضر تیزهوش‌سازی می‌کنند. مدارس ابتدایی ما گرفتار آموزش کنکور برای ورود به تیزهوشان هستند؛ از همان سال‌های اول دبستان، علم را به صورت کلیشه‌ای و به فرم کنکوری به دانش‌آموزان ارائه می‌دهند و تنها وقت آنها را تلف می‌کنند. متأسفانه با این پدیده روبرو هستیم و مدارس خاص به جای کمک به ترویج علم، مانعی در برابر ترویج علم هستند.
بی‌اهمیتی به آموزش کشور و وضعیت معلمان
رجالی با اشاره به ارائه طرحی در زمینه کنکور به مجلس گفت: با کمک تمام افرادی که تا سال 1381 در زمینه کنکور فعالیت داشتند، طرحی را در خانه ریاضیات اصفهان آماده کرده و به مجلس ارائه کردیم که متأسفانه در روزهای آخر به طرح حذف کنکور تبدیل شد که عملا اجرای آن غیرممکن بود.
وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر با مشکلات متعددی در زمینه آموزش روبرو هستیم. مدارس یکی از مهمترین پایگاه‌ها برای ترویج علم هستند، اما وضعیت مدارس و معلمان کشور را با کشورهای دیگر مثل کره جنوبی، چین، ژاپن و سنگاپور مقایسه کنید. آیا وضعیت معلمان ما مناسب است؟ تا فکری به حال وضعیت آنها نکنیم، نمی‌توانیم کاری در زمینه ترویج علم بین دانش‌آموزان انجام دهیم. اگر بتوانیم در مدارس کاری انجام دهیم، نتیجه آن افرادی مثل میرزاخانی می‌شوند، ولی اگر در مدارس مشکل داشته باشیم، هرچقدر هم در زمینه ترویج علم کار کنیم، به جایی نخواهیم رسید. متأسفانه درحال حاضر به صورت تفریحی به بحث ترویج علم نگاه شده و در جامعه، اهمیتی به خود علم داده نمی‌شود.
علم باید به میان خانواده‌ها و مردم برده شود
برنده جایزه ترویج علم تأکید کرد: علم باید را به میان خانواده‌ها و مردم ببریم. این تلاش تاحدودی توسط خانه‌ها، انجمن ها و مراکز مختلف انجام می‌شوند؛ اما تا بستر و زیربناهای لازم توسط وزارتخانه‌ها و سیاست‌گذاران کشور فراهم نشود، هرچه در زمینه ترویج علم تلاش کنیم، به جایی نخواهیم رسید.
عضو دانشگاه صنعتی اصفهان ضمن قدردانی از تلاش مسئولان انجمن ترویج علم گفت: مروجان علم به دنبال کسب جایزه نیستند، چراکه فکر می‌کنند رسالت آنها در ترویج علم است؛ اما تمامی تلاش‌هایی که انجمن انجام می‌دهد – نه فقط در راستای اهدای جایزه ترویج علم است، بلکه فعالیت‌های ارزشمندی هستند که بیش از جایزه، اثرگذارند.
شناسایی نقاط کور علمی کشور، وظیفه روزنامه نگار علم
رجالی با اشاره به اهمیت نقش رسانه‌ها در زمینه ترویج علم تأکید کرد: رسانه‌ها باید مسائل و مشکلات جامعه را رونمایی کنند. فرض کنید شما گزارش‌هایی در مورد اهدای جایزه ترویج علم تهیه می‌کنید، اما از انعکاس وضعیت معلمان، کتاب‌های درسی، برنامه درسی یا مشکلات مدارس غافل هستید. معتقدم یک خبرنگار و خبرگزاری که در زمینه علم کار می‌کند، باید این نقاط کور علمی کشور را هم شناسایی کند.
اهدا تابلو از طرف مرکز انجمن‌های علمی اصفهان و آموزش و پرورش به دکتر علی رجالی
پاییز 1396
اهدا تابلو از طرف مرکز انجمن‌های علمی اصفهان و آموزش و پرورش به دکتر علی رجالی بابت تقدیر از زحمات و همکاری‌های صمیمانه و خالصانه ایشان با آموزش و پرورش و انجمن‌ها و تبریک به مناسبت دریافت جایزه ترویج علم 1396
