مصاحبه با آقای دکتر رجالی در رابطه با سال جهانی آمار

مهمترین موضوعاتی كه در سال جهانی آمار باید مورد توجه خاص قرار گیرند به نظر شما كدامند؟

هدف اصلی اعلام سال جهانی آمار، عمومی سازی و آگاه كردن جامعه به اهمیت و كاربرد این علم پایه‌ای در تمام زندگی روزمره، برنامه‌ریزی‌ها و تحقیقات بود و لذا مهمترین مسائلی كه باید در این سال مورد توجه خاص قرار گیرد، همگانی ساختن علم آمار و آگاهی رساندن اهمیت این رشته به تمام مردم ایران و مخصوصاً تصمیم‌گیران و معلمان عزیز است. در این راستا برگزاری مسابقه سراسری آمار دانش‌آموزی، توجه به اهمیت دادن این علم پایه‌ای در آموزش، اصلاح روش‌های آموزش دروس آمار سایر رشته‌ها و كاربردی كردن دروس آماری دانشگاه‌ها اهمیت فراوان دارند، ولی در شرایط فعلی ایران، تشكیل سازمان نظام آمارشناسی ایران كه در صورت اجرای آن، افراد غیرمتخصص حق اجرای پروژه‌های آماری را نخواهند داشت و لذا نتایج پروژه‌های بزرگ آماری (كه می‌تواند زندگی همه مردم را تحت تأثیر قرار دهد) قابل استناد خواهد شد، اهمیت فراوان دارد.

1 -چگونه می‌توان آمار را در سطح جامعه همگانی كرد؟
برای همگانی كردن علم آمار، باید مركز آمار ایران وظایف اصلی خود را به انجام برساند و تلاش كند مردم در واگذاری اطلاعات شخصی خود، از عدم لو رفتن آن اطلاعات اطمینان پیدا كنند، با انجام كارها و پروژه‌های آماری توسط متخصصان، نتایج مطلوب آنها لذتبخش زندگی مردم شود؛ صدا و سیما و جراید با معرفی كاربردهای علم آمار در زندگی روزمره و برنامه‌ریزی‌ها به اهمیت و جایگاه واقعی این علم اهتمام ورزند، آموزش آمار در مقاطع مختلف تحصیلی به روش صحیح و با مشاركت دانش‌آموزان و دانشجویان (با انجام پروژه‌های آماری) و توجه دادن جوانان به مفاهیم اصیل آماری جزء برنامه‌های آموزشی قرار گیرد. برگزاری مسابقات آمار دانش‌آموزی، جذب دانش‌آموزان و دانشجویان مستعد به ادامه تحصیل در رشته آمار و تقویت نیروهای متخصص و دانشگاهی با جذب فارغ‌التحصیلان در رشته‌های جدید، نه رشته‌های سنتی آمار، كه مجهز به اطلاعات آمار كاربردی هستند نیز می‌توانند در این راستا مؤثر باشند. 
2 -منظور از سواد آماری چیست؟
سواد آماری كه این روزها عدم اطلاع شهروندان از اهمیت آمار و مفاهیم صحیح و نمودارهای واقعی آماری به بیسوادی آماری معروف است، یكی از مسائل اصلی در قرن بیست و یكم (قرن اطلاعات) است. دارنده سواد آماری مطمئناً شهروندی توانمند، تصمیم‌گیری آگاه و محققی توانا خواهد بود.

3 -چه اقداماتی برای ارتقای سطح سواد آماری جامعه لازم است؟
4 -منظور از ارتقای فرهنگ آماری چیست؟ و چه اقداماتی برای ارتقای فرهنگ آماری جامعه لازم است؟

تدریس صحیح علم آمار در مدارس، آگاه‌سازی معلمان و تصمیم‌گیران آموزش به اهمیت این علم و ارزش آن در زندگی آینده دانش‌آموزان، آگاه‌سازی مردم، تصمیم‌گیران و محققان به اهمیت علم آمار و درك صحیح از یافته‌های آماری، شركت دادن دانش‌آموزان در امر یادگیری آمار و اجازه لذت بردن آنان، در انجام پروژه‌های تیمی آماری (پیرامون موضوعاتی كه مورد علاقه آنهاست) برای ارتقای سطح سواد آماری در اولویت قرار دارند.

5 -نظام آمارشناسی چیست؟ و ضرورت تشكیل آن چه بوده است؟
همانطور كه اطلاع دارید مركز آمار ایران برای شركت‌هایی كه بتوانند پروژه‌های بزرگ آماری انجام دهند، مجوز لازم صادر می‌نماید، ولی هیچ ارگانی در كشور مسئولیت صدور مجوز برای اشخاص حقیقی، جهت انجام پروژه‌ها و یا انجام فعالیت‌های آماری را ندارد و در برخی از ادارات هنوز كارشناس آمار، فردی است كه نه تنها آگاه به مسائل آماری نیست، بلكه به اهمیت این علم هم واقف نمی‌باشد و در نتیجه نتایج حاصل از كارهای آماری و حتی پروژه‌های مرتبط با آمار غیرقابل استناد می‌شود. سازمان نظام آمارشناسی این كمبودها را برطرف می‌كند و اجازه می‌دهد متخصصان علم آمار بتوانند كارهای آماری مؤثر انجام دهند و جذب كارهای تخصصی خود شوند.

6 -نقش آموزش مدرسه‌ای در همگانی كردن آمار و ارتقای سطح سواد آماری جامعه چیست؟

اگر دانش‌آموزان، مفاهیم آمار را به خوبی درك كنند و آنان لذت كار كردن روی پروژه‌های آماری پیرامون مسائل مورد علاقه‌شان را بچشند، مطمئناً به علم آمار علاقه‌مند خواهند شد و با توجه به اهمیت این علم پایه‌ای و كاربردی بودن آن، جهت ادامه تحصیل به این رشته جذب می‌شوند. از سوی دیگر شهروندان آموزش دیدگان مدرسه‌ای هستند و اگر خوب مفاهیم آمار را درك كنند، سواد آماری آنان افزایش می‌یابد و جامعه به درك صحیح از اهمیت علم آمار معتقد خواهد شد.

7 -آیا دیدگاه داوطلبان كنكور برای انتخاب رشته آمار برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها مطلوب است؟ چه توصیه‌ای در این زمینه دارید؟

به هیچ وجه مطلوب نیست، به دلیل تدریس غیرصحیح آمار و بی‌توجهی معلمان و سیستم آموزشی به این علم پایه‌ای، دانش‌آموزان مستعد آگاه به اهمیت علم آمار نیستند و در نتیجه این رشته را با علاقه انتخاب نمی‌نمایند. دانش‌آموزان باید آگاه باشند كه یكی از رشته‌های مفید برای آینده آنان كه امكان كاریابی مناسب را دارد آمار است و حیف است كه آگاه به اهمیت و زیبایی‌های این علم و نتیجه‌گیری‌ها و استنباط‌های زیبای آماری نباشند.

8 -چگونه می‌توان آموزش آمار در دانشگاه‌ها را كاربردی‌تر كرد؟

استفاده از كاربردهای آمار در زمینه رشته تحصیلی دانشجویان و ارائه دروس سرویسی توسط متخصصان زبردست آمار در دانشگاه‌ها و نیز جذب فارغ‌التحصیلان آگاه به رشته‌های آمار كاربردی از میان فارغ‌التحصیلان توانمند ایرانی خارج كشور و ارائه درس مشاوره آماری، درگیركردن اساتید و
دانشجویان در اجرای پروژه‌های آماری صنایع و سازمان‌های آماری و اجرای كارآموزی‌های مناسب و تحت نظارت اساتید آشنا به مسایل آمار كاربردی، می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند.

9 -آیا برنامه‌ریزی‌ها را مبتنی بر آمار ارزیابی می‌كنید؟ چه باید كرد؟

متأسفانه به دلیل انجام پروژه‌های آماری توسط افراد غیرمتخصص، عدم آگاهی تصمیم‌گیران در مورد اهمیت علم آمار در برنامه‌ریزی‌ها و عدم ارتباط صحیح دانشگاه‌ها و صنعت آمار كشور ، این مساله بروز كرده است كه در برنامه‌ریزی‌ها از نتایج آماری استفاده نشود. با تصویب نظام آمارشناسی ایران و آگاه‌سازی تصمیم‌گیران در مورد اهمیت علم آمار و توجه دادن آنها به اهمیت استفاده از آمار در برنامه‌ریزی‌ها ،شاید بتوان این مسأله را حل كرد.

10-جایگاه آمار در بخش خصوصی چگونه است؟ چه توصیه‌هایی دارید؟
بخش خصوصی هم به دلیل عدم آگاهی از اهمیت علم آمار و عدم اعتقاد به توانمندی متخصصان آماری ،جایگاه آمار را خوب درك نكرده است. تصحیح روش‌های تدریس آمار در مقاطع مختلف تحصیلی و ارتقای سواد آماری، همراه تصویب سازمان نظام آمارشناسی ایران می‌توانند این مسأله را هم حل كنند.

اسکرول به بالا