اخبار عمومی خانه

گزارشی از جلسه مناظره 18 اسفند 1394 در خانه ریاضیات اصفهان

 بسمه تعالی

این جلسه با حضور تعدادی از اساتید ریاضی و آموزش ریاضی برخی از دانشگاه های ایران، چند تن از معلمان آموزش و پرورش و مدرسان ریاضی خانه ریاضیات اصفهان و تعدادی از دانشجویان ریاضی، آموزش ریاضی و آموزش ابتدایی و دو نفر از مسئولان پیش دبستانی و تکنولوژی آموزش و پرورش استان اصفهان وهمچنین سه نفر از مسئولین و مربیان مرکز آی لاو مت (I LOVE Math)  برگزار شد.

در ابتدای جلسه آقای دکتر خردپژوه، مدیر خانه ریاضیات اصفهان و استاد ریاضی دانشگاه صنعتی اصفهان، ضمن معرفی کوتاهی از نقش  فعالیت‌های خانه ریاضیات اصفهان در زمینه آموزش‌های ضمنی، به روشن کردن هدف برگزاری این جلسه پرداختند. ایشان چنین بیان کردند که خانه ریاضیات اصفهان همواره با این سوال مواجه بوده است که اعتبار یک فعالیت، ابزار یا مسابقه‌ایی که پیشنهاد می‌شود، خواه در خود خانه‌ها و خواه در بیرون از خانه‌های ریاضیات چقدر است؟ و تا چه حد با اهداف خانه‌های ریاضیات هماهنگ بوده تا با این فعالیت‌ها درگیر شد؟ از سوی دیگر با توجه به این که اقتصاد آموزشی یکی از بلایای آموزش و پرورش شده است، تا چه حد می توان راجع به این فعالیت‌ها اظهار نظر کرد؟ دلیل برگزاری این جلسه نیز به اشتراک‌گذاری تجارب و مطالعات دوستان در زمینه آموزش ضمنی ریاضیات است که در نهایت بتوان به جمع‌بندی و ارائه‌ی راهکارهایی در این مورد رسید.

پس از آن آقای دکتر زارعی، مسئول دوره‌ی آی لاو مت در اصفهان، به مسئله اقتصادی آموزش پرداختند. ایشان تصریح کردند که متاسفانه در کل دنیا آموزش به سمت کالا و محصول شدن پیش رفته است (که این مشکل کار است، چون آموزش و پرورش مسئول تربیت نیروی انسانی است، نه محصول و کالا و این نوع نگاه به آموزش و پرورش خطرناک است) و جنبه‌ی مالی آن بر جنبه‌ی آموزشی‌اش ارجحیت پیدا کرده است. بنابراین خواسته‌ی ایشان رائه‌ی راهکاری برای برون رفت از این معضل بود. در واقع به جای آن که برنامه‌های پیشنهادی با عدم پذیرش مواجه شوند، بهتر است راه‌کاری برای جهت‌دهی آن‌ها وجود داشته باشد.

پس از آن خانم هانی که از معلمان بازنشسته آموزش و پرورش و مسئول بخش آموزش خانه ریاضیات اصفهان هستند، دو تجربه ی خود را از صحبت با دو نفر از مسئولین دوره‌های یو سی مس و آی لاو مت بیان کردند. البته ایشان تصریح کردند که در مورد هیچ یک از این دو برنامه و به طور کلی آموزش‌های ضمنی به خردسالان تجربه‌ایی ندارند، اما به دلیل آن که برخی از والدین راجع به این دوره‌ها از مسئولین خانه ریاضیات سوال می‌کردند، هم به مرکز اصلی یو سی مس رفته‌اند و هم در یکی از جلسات جذب مدرس برای دوره‌های آی لاو مت شرکت کرده‌اند. از جمله مواردی که درمورد مرکز یو سی مس اشاره کردند عدم اجازه بازدید از برنامه‌های این مرکز به افراد، عدم اجازه‌ی خرید چرتکه‌ی آموزشی و همین طورآگاهی نداشتن از برنامه‌ی آموزشی ترم بعد کودکان بود (در واقع در پایان هر ترم، برنامه و آموزش‌های لازم برای ترم بعد از تهران می‌رسید) که کاملا برخلاف آن چه در خانه ریاضیات متداول می‌باشد، بوده است. ایشان همچنین مهمترین موردی که در مشاهدات خود از مرکز آی لاو مت دیده بودند را “توهم” نخبه پروری در بین دانش آموزان و والدین آنها از طریق آموزش‌های زود هنگام دانستند. بر این اساس که طبق ادعای فرد مسئولی که در جلسه‌ی جذب مربیان صحبت می‌کرده است کودکان سن 3 تا 5 سال می‌توانند با گذراندن این دوره‌ها قبل از ورود به مدرسه جمع و تفریق کنند و به این ترتیب در کلاس درس از سایرین جلو بوده و تیزهوش شوند.

خانم دکتر گویا، متخصص آموزش ریاضی و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران اظهار داشتند که با توجه به حوزه‌ی تخصص کاری و مطالعات‌شان اساسا مطالعات امکان‌سنجی برای ضرورت استفاده از نظام‌های آموزشی به کودکان 3 تا 7 ساله در ایران وجود ندارد تا به سوالات اساسی مربوط به چرایی، چگونگی، ضرورت، وسعت و نوع آموزش‌های کودکان بپردازد. از طرفی همزمانی فراگیر شدن خدمات سه مرکز یوسی مس، آی لاو مت و اسمارت کیدز، با به عهده گذاشتن مسئولیت آموزش‌های پیش از دبستان به آموزش و پرورش باعث شد تا مسئله را جدی‌تر بگیرند و اکنون مهمترین سوال برای ایشان تخصص مؤسسان این سه برنامه در دنیا (نه در ایران) است. آیا تخصص این افراد ارتباطی با آموزش‌های کودکان دارد؟ سطح آگاهی این افراد از دانش روانشناسی چقدر است؟ ارتباط آنها با برنامه پیش دبستانی چگونه است؟ تا چه حد با فلسفه‌های یادگیری و آموزشی آشنا هستند؟ البته ایشان بیان کردند که تاکنون ارتباط مستقیمی ندیده‌اند. به علاوه ایشان به نسبت فراگیر شدن این نوع برنامه‌ها به موقعیت جغرافیایی کشورها اشاره کردند. برای مثال در کل آمریکا با 50 میلیون دانش‌آموز عملا یک خانواده هندی مجموعه‌ی یو سی مس را اداره می‌کند و تعداد دانش‌آموزانی که تحت پوشش دارند محدود است اما در کشورهایی چون قطر، ایران، اردن، ماداگاسکار، مالزی تعداد دانش‌آموزانی که تحت پوشش این برنامه‌ها هستند، بسیار زیاد است. خانم دکتر گویا اظهار داشتند که در حین بررسی‌ها و مطالعاتشان با یک برنامه‌ی دیگر که مبتنی بر چرتکه‌ی ژاپنی است آشنا شده‌اند که از سوبامان آمده است. اما سوبان ادعای کاملا روشنی دارد: “سرعت و دقت”. این برنامه نه ادعایی درمورد رشد ذهنی کودک دارد، نه با پیش دبستانی، نه با پس دبستانی و از طریق چرتکه ایی که در مبنای 8 هست، آموزش می‌دهد (برخلاف چرتکه‌ی مالزیایی که در مبنای 5 است). ایشان بر اساس همین مطالعاتشان مقاله‌ایی در شماره‌ی اخیر مجله‌ی رشد آموزش ریاضی نوشته‌اند که به موضوع آموزش‌های ضمنی پرداخته‌ است. در سرمقاله این نوشته آمده است: “هر دم از این باغ بری یا چرتکه‌ایی می رسد!”؛ چرا که فعلا جدل بر سر چرتکه است. خانم دکتر گویا همچنین اشاره کردند که تاکنون مطالعه‌ایی مبنی بر این که چرتکه مقدم بر سایر ابزار محاسباتی در عصر جدید است، ندیده‌اند.

پس از آن آقای دکتر زارعی در پاسخ به برخی از سؤالات مطرح شده، تصریح کردند که دلیل وارد شدن ایشان به این حوزه، علی‌رغم تخصص‌شان در رشته آموزش زبان انگلیسی (و نه ریاضی) مطالعاتی بوده است که از پیش در حوزه آموزش، نظریه‌های یادگیری و رشدِ افرادی چون ویگوتسکی و پیاژه داشته‎اند. همچنین تصور ایشان از مشابهت آموزش زبان و آموزش ریاضی از این لحاظ که هر دو نمادین هستند، از موارد دیگر ورود به این عرصه بوده است. ( به گفته اسکمپ (1987) نسبت به درک و فهم ابزاری و رابطه‌ای در آموزش زبان و آموزش ریاضی تقریباً عکس یکدیگرند. چطور می‌توان این دو  را مشابه در نظر گرفت؟) در حقیقت از آنجا که به لحاظ تخصصشان در امر آموزش زبان و آگاهی از تحقیقات موجود در این حوزه که بیان می‌دارد به دلیل انعطاف‌پذیری در سنین پایین‌تر، امکان پذیرش و شکل‌دهی طرح واره‌های ذهنی برای کودکان بیشتر است، این موضوع را به ریاضیات نیز که با بازنمایی‌های ذهنی سرو کار دارد، تعمیم داده‌اند. بنابراین به عقیده‌ی ایشان می‌توان انتظار داشت که یادگیری کودکان در ریاضیات، از طریق ابزارهای لازم و نه لزوما چرتکه و ایجاد شرایطی برای بازی‌های هدفمند، بیشتر می‌شود.

پس از آن دکتر زارعی به بیان تجربه‌ی شخصی خود در خصوص آموزش زبان انگلیسی به فرزندشان پرداختند که علی رغم مخالفت بسیاری از دوستان زبان‌شناسشان برای آموزش همزمان زبان انگلیسی و فارسی به فرزند خردسالشان (به دلیل تداخل هایی که ممکن است برایش پیش آید)، این کار را انجام داده‌اند و اکنون فرزندشان به هر دو زبان مسلط است.( این سلیقه شخصی در جای خود محترم است، ولی نمی‌توان این سلیقه شخصی را به کل جامعه تعمیم داد. در حال حاضر مؤسسه آی لاو مت در 20 استان کشور شعبه دارد!)

پس از توضیحات آقای دکتر زارعی، آقای دکتر رفیع‌پور، متخصص آموزش ریاضی و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان این سؤال را مطرح کردند که چرا باید این تجربه‌ی بازی هدایت شده از مالزی بیاید؟ آقای دکتر زارعی در پاسخ به این سوال بیان کردند: “زیرا در کشور ما، هیچ کاری در این زمینه انجام نشده است و لذا این سؤال بنده نیز هست که چرا با وجود متخصصان شایسته‌ایی در زمینه‌های ریاضی، آموزش ریاضی، علوم تربیتی تاکنون کاری در این حوزه صورت نگرفته است”.

سپس دکتر رفیع پور سوالات خود را ادامه دادند که بیشتر راجع به تخصص و دستاوردهای علمی و پژوهشی مبدع برنامه آی لاو مت در مالزی بود. بنابر اذعان خود دکتر زارعی ظاهرا خود این فرد هیچ مقاله‌ی معتبری مبنی بر کارهای پژوهشی‌اش در هیچ کجا ندارد و بیشتر مقالات سایر محققان را جمع‌آوری کرده است. ( نظر دکتر رجالی این است که نداشتن مقاله تحقیقی از سوی مبدع این روش یک بحث علمی نیست، چرا که فردی می‌تواند در کار کشاورزی حرفه‌ای شود بدون این‌که تخصصی در علم کشاورزی داشته باشد ). بیان این مطلب این سوال را برای دکتر رفیع پور (و احتمالا سایر حضار) ایجاد کرد که در این صورت چرا باید برنامه چنین فردی را با این گستردگی در کشور پذیرا شویم. در واقع به نظر دکتر رفیع پور چنین برنامه‌هایی (مانند یو سی مس، آی لاو مت و …) علی رغم تفاوت‌های ظاهری‌شان، همسو هستند که آمده‌اند تا ریشه‌ی آموزش را از جا درآورند. دکتر زارعی ضمن اشاره به وارداتی بودن خیلی از تکنولوژی‌ها از کشورهای دیگر خواستند تا به جای بررسی عملکرد مبدع این برنامه، به این مسئله بپردازیم که آیا واقعا چنین طرحی می‌تواند نقش مثبتی داشته باشد (خیر اثر مثبتی ندارد، چرا که وارداتی است و در آن به زمینه فرهنگی ایران، توجه نشده است .) یا وجود چنین برنامه‌ایی ریشه‌های آموزشی را خواهد زد؛ چرا که ایشان تا به حال چیزی در تائید ادعای آقای دکتر رفیع‌پور ندیده‌اند و اگر چنین ادعایی ثابت شود حتما از ادامه اجرای این برنامه‌ها جلوگیری خواهند کرد. ( این ادعای دکتر رفیع‌پور نیست. این ادعا برآمده از ادبیات پژوهشی حوزه آموزش ریاضی است که تقلید کورکورانه در حوزه آموزش ریاضی محکوم به شکست است . کافی است با ادبیات پژوهشی حوزه آموزش ریاضی آشنا باشند. در ادبیات پژوهشی حوزه آموزش ریاضی برای این نوع تکنولوژی‌های وارداتی لفظ استعمار فرهنگی آورده شده است.)

در ادامه آقای دکتر رفیع‌پور که هنوز پاسخ پرسش‌هایشان را نگرفته بودند، از آقای دکتر زارعی خواستند که ایشان توضیح دهند آیا شما تاثیرات این برنامه‌ها را بررسی کرده‌اید؟ آیا از وجود دستاروردهای آن آگاه هستید؟ آیا بررسی کرده‌اید که خروجی این دوره می‌تواند به دوره‌ی دبستان وصل شود یا خیر؟ چه اختلالاتی ممکن است برای کودکان پیش آید؟ اگر چنین مطالعاتی انجام نشده است چرا سعی در گسترش آن را در کل کشور دارید؟ اگر فرزند شما در آموزش زبان موفق بوده است، علی‌رغم خطرات احتمالی که دوستان زبان شناستان گوش زد کرده بودند، به خاطر اختیاری است که شما نسبت به فرزند خودتان دارید. اما نمی‌توانید تصمیم خود را به کل کودکان کشور عمومیت دهید. آقای دکتر زارعی نیز بدون آن که پژوهشی را که به طور مستقیم مؤید تاثیرگذاری مثبت برنامه‌ی آی لاو مت باشد، معرفی کنند بر موضع خود پافشاری کردند که بنابر پژوهش‌های مختلفی که در بخش رشد روانشناسی دانشگاه هاروارد منتشر شده است، تاثیر مثبت این نوع فعالیت‌ها را که مبتنی بر بازی است در یادگیری کودکان نمی توان انکار کرد. پس از آن آقای دکتر رفیع‌پور تصریح کردند: “همان‌طور که نمی‌توانید بگویید اثر مخرب دارد، نمی‌توانید بگویید اثر خوب دارد. بنابراین از نظر من اگر می خواهید این برنامه را ادامه دهید اولا روی حجم محدود آن هم با کودکان خودتان اجرا کنید و دوما گزارشات آن را ارئه دهید”.

با توجه به بحث پیش آمده درمورد ارائه‌ی مستندات پژوهشی این برنامه آقای دکتر علی‌ بابایی عضو هیئت علمی زبان دانشگاه شیخ بهایی و از همکاران آقای دکتر زارعی در مرکز آی لاو مت در اصفهان، مدعی شدند که قبل از کشوری شدن، این طرح به مدت دو سال در شیراز به صورت آزمایشی اجرا شده است. مستندات آن، چه به لحاظ پیش‌آزمون و پس‌آزمون و چه فیلم‌برداری و تحلیل محتوای مواد آموزشی به بهزیستی و دفتر تکنولوژی آموزش و پرورش و پژوهشکده‌ی مطالعات آموزش و پرورش فرستاده شده است. (این مستندات دلیل موجهی برای اجرای برنامه در کل کشور نیست. شما باید مستندات و  ادعاهای خود را منتشر کنید تا جامعه علمی کشور آن‌ها را نقد کند.)  

ایشان تاکید کردند که برنامه‌ی آی لاو مت از یو سی مس جدا است، چه به لحاظ محتوا و شیوه‌ی آموزش و چه به لحاظ جامعه‌ی هدف (رده ی سنی جامعه ی هدف در یوسی مس 6 تا 13 سال و برای آی لاو مت 3 تا 5 سال است) و اگر برنامه‌ی یو سی مس با کودکان زیر شش سال کار می‌کند در واقع قوانین خودش را نقض کرده است. بنابراین در حال حاضر فقط یک برنامه‌ی مدون برای پیش دبستانی وجود دارد. آقای دکتر علی بابایی هم مانند آقای دکتر زارعی خواستار این شدند که به جای زیر سوال بردن سابقه‎ی علمی مبدع برنامه‌ی آی لاو مت، محتوای آن را بررسی کنید و مواردی پیدا کنید که ریشه آموزش کودکان را بزند. ایشان نسبت به برخی جبهه گیری‌هایی که نسبت به محتوای آموزشی این برنامه می شود انتقاد کرده و گفتند: “ما وقتی می گوییم ریاضی، مادرها فکر می‌کنند که ما به فرزندانشان، دو دو تا چهارتا یاد می‌دهیم در صورتی که آی لاو مت در آن مقطع اصلا محاسبات ندارد. اما هفته‌ی پیش آقای دکتر عابدی برای والدین در اصفهان صحبت کرده بودند و به دلیل بی اطلاعی در مورد محتوا، گفته‌اند که چرتکه و یو سی مس و … محاسبه است (که بله واقعا هم برنامه یو سی مس محاسبه دارد) و محاسبه برای کودکان زیر 5 سال توصیه نمی‌شود”.

آقای دکتر علی بابایی اظهار داشتند که اگر از قبل هماهنگ شده بود یک طرح درس نیم ساعتی در اینجا اجرا می‌شد که حاضران ببینند چگونه کودکان در حین شعر خواندن و بازی و … به طور ناخودآگاه برای مثال مفاهیم بزرگتری و کوچکتری را یاد می‌گیرند. در برنامه آی لاو مت هیچ تاکیدی برای نوشتن اعداد 3، 4، 5 وجود ندارد. چرا که از نظر رشد شناختی، هماهنگی بین ماهیچه‌های چشم و دست کودکان کامل نیست. در این برنامه حتی کودکان مداد به دست نمی‌گیرند و مثلا با آرد یا ماسه و …  عدد 1 را می‌نویسند و بازی می‌کنند. به علاوه ملاک جذب مدرس را خلاقیت برای طراحی بازی‌ها و برقراری رابطه خوب عاطفی با کودکان دانستند.

خانم دکتر غلام آزاد، متخصص آموزش ریاضی و پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ضمن تائید تاثیر آموزش‌های قبلی کودکان در دوره‌ی پیش از دبستان چه در محیط خانواده و چه در گروه هم‌سالان، این سوال را مطرح کردند که این برنامه چه امتیازی نسبت به سایر برنامه‌ها دارد؟ چرا که بر خلاف تصور دوستان برنامه‌های مختلفی به پژوهشگاه آمده است تا پس از گرفتن مجوز به طور گسترده در مهدهای کودک به اجرا در بیاید. خانم دکتر غلام آزاد نیز برای نشان دادن حساسیت موضوع، به تجربه‌ی شخصی آقای دکتر زارعی اشاره کردند که اگر شما تصمیم بگیرید در یک زمان و موقعیت خاص فرزندتان را به فلان مؤسسه آموزش زبان ببرید، اختیار او را دارید اما اگر همان موسسه‌ی زبان بخواهد نظام آموزشی رسمی زبان کل کشور را بر عهده بگیرد، در آن صورت باید آموزش رسمی برای آن توجیهی داشته باشد. این توجیه نمی‌تواند به استناد برگزاری موفق چند دوره در یک یا دو شهر و یا فلان کشور باشد. بلکه برنامه باید بتواند مهارت‌ها، صلاحیت‌ها و شایستگی‌هایی را که در کودک قرار است رشد پیدا کند، نشان دهد. این سوال همواره در پژوهشگاه مطرح بوده اما متاسفانه هیچ پاسخی برای آن داده نشده است. قاعدتا این بحث‌هایی که تا کنون شده است برای آن است که مشخص شود چه پژوهشی مؤید این آن است که این برنامه می‌تواند مفید باشد و در راستای برنامه‌های آموزش و پرورش قرار بگیرد. به نظر ایشان بهتر است که بحث به این بعد برده شود. چرا که مسئولان برنامه آی لاو مت خواستار مجوزی برای سراسری شدن برنامه‌شان در همه‌ی مهدهای کودک هستند و نه برگزاری برنامه در استان فارس و هرمزگان.

آقای دکتر علی‌بابایی ضمن تائید سخنان خانم دکتر غلام آزاد برای ارائه‌ی مستندات پژوهشی به وزارت آموزش و پرورش برای همگانی شدن برنامه، یادآوری کردند که این جلسه با هدف بررسی برنامه ‌ی آی لاو مت و … تشکیل شد تا مراجعه کنندگان به خانه‌های ریاضیات و معلمان بتوانند پاسخ روشنی از این که آیا این برنامه‌ها مفید هستند یا نه، دریافت کنند. ضمنا ایشان متذکر شدند که در حال حاضر برنامه‌ی آی لاو مت به صورت “داوطلبانه و فوق‌برنامه” در 20 استان اجرا می‌شود.

پس از آن خانم دکتر غلام آزاد دغدغه ی دیگری را نیز مطرح کردند و آن این که به دلیل منحصر به فرد نبودن این نوع برنامه‌ها در کل دنیا برای این گروه سنی، و به دلیل بالا رفتن سطح آگاهی و مطالعه خانواده‌ها بیش از گذشته، ممکن است وجود چندین برنامه، خانواده‌ها را دچار سردرگمی کند. لذا چاره کار را سامان دهی به طرح‌های پیشنهادی دانستند که باید به عهده‌ی آموزش و پرورش باشد.خانم دکتر غلام آزاد در پاسخ به این سخن که آموزش و پرورش “چه گلی به سر دانش‌آموزان زده است” تصریح کردند که به هر حال کار آموزش و پرورش، مثل هر نهاد دیگری، قابل نقد است. اما چون هدایت در اختیارشان است بنابراین می‌تواند زیر سوال برده شود. اما در صورت عهده دار شدن بررسی و اجرای برنامه ها توسط مراکز دیگری که متولی این امر نیستند، قاعدتا امکان انتقاد نیز از بین می¬رود.

با توجه به مطرح شدن بحث‌های مختلف آقای دکتر خردپژوه تذکر دادند که صحبت‌ها در جهتی پیش برود که بتوان در انتهای جلسه به پاسخی برای چگونگی اعتبارسنجی فعالیت‌های مختلف رسید. ایشان برای روشن کردن منظور خود به دو فعالیت با سابقه خانه ریاضیات، یعنی مسابقات تورنمنت شهرها و اِلمپیاد اشاره کردند. آقای خردپژوه اظهار داشتند که پشت هر دوی این مسابقات ریاضی‌دان‌ها و مؤسسات آموزشی معتبری وجود دارند (آقای پروفسور کنستانتینوف، از مبدعان اُلمپیادهای ریاضی در دنیا، مسئولیت برگزاری مسابقه تورنمنت شهرها را دارند و موسسه فرودنتال در هلند برگزار کننده مسابقه اِلمپیاد هستند، که بیش از سی سال پژوهش‌های مختلف و منسجم در مؤسسه فرودنتال منجر شد تا این نوع مسابقات مبتنی بر مسایل ریاضی برآمده از دنیای واقعی، شکل بگیرد.) اما همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد طراح برنامه آی لاو مت هیچ مقاله معتبری ندارد. حتی مستندات و کارهایی که ادعا می‌شود در ایران انجام شده است، در دسترس نیست تا بتوان بر اساس آن‌ها قضاوت کرد. مورد دیگری که آقای دکتر خردپژوه به آن اشاره کردند همان بحث توهم نخبه‌پروری و بلایایی است که بحث‌های پیرامون مدارس تیزهوشان بر سر نظام آموزشی آورده است که نباید آن‌ها را نادیده گرفت.

خانم باباپور، رئیس اداره پیش دبستانی آموزش و پرورش استان اصفهان نیز ضمن انتقاد از برنامه‌های آموزش‌های غیررسمی، اظهار داشتند: پیش دبستان یک آموزش در هم تنیده دارد و در واقع ما چیزی به عنوان علوم یا ریاضی در پیش دبستان نداریم،  بلکه معمولا یک واحد کار معرفی می‌شود (به طور مثال واحد کار ایران) که در خلال آن فعالیت‌هایی مربوط به ریاضی، علوم، اجتماعی و مذهب انجام می¬شود. اما متأسفانه آموزش‌هایی که در زمینه‌های خاصی مانند ریاضی ارائه می‌شود، باعث شده است تا دانش‌آموزان در دوره‌ی ابتدایی دچار مشکلاتی شوند. ایشان در جهت تائید ادعای خود به پژوهش‌هایی که آموزش و پرورش بر روی دانش‌آموزانی با ناتوانی یادگیری انجام داده است، اشاره کردند و ریشه‌ی چنین اختلالاتی را در آموزش‌های پیش از دبستان برشمردند. ایشان علاوه بر اختلالات یادگیری، عدم وجود مربیان کارآزموده در برخی از مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها که توان و تجربه لازم را برای اداره کلاس و برخورد با کودکان ندارند، موثر در اختلالات روانی بوجود آمده در دوره‌های بعدی دانستند. خانم باباپور همچنین به عدم تمرکز بر توانایی حل مسئله، تفکر و خلاقیت دانش‎‌آموزان اشاره کردند که متاسفانه فعالیت¬هایی چون یوسی مس بیشتر به آن دامن می‌زند؛ چرا که فقط بر مهارت محاسبه‌ی دانش‌آموزان تمرکز دارد. ایشان ضمن تشکر از دعوت خانه ریاضیات اصفهان برای حضور در این جلسه خواستار آن شدند تا به کمک این مرکز نگرش معلمان نسبت به ریاضی و تفکر و حل مسئله بهبود یابد. خانم باباپور با توجه به تصمیم گرفته شده مبنی بر این که از این پس تنها سازمان آموزش و پرورش حق ورود به آموزش پیش دبستان را دارد، خواستار آن شدند تا با همکاری افراد مختلف محتوایی مناسب برای این رده‌ی سنی تولید شود. همچنین گفتنی است که در خلال صحبت‌های خانم باباپور انتقادی هم به عملکرد آموزش و پرورش در کنترل تدریس کتاب‌های کمک آموزشی وارد شد.

با  توجه به صحبت های مطرح شده توسط خانم بابپور، آقای سبزه‌علی، مسئول تکنولوژی ابتدایی اداره کل، سیر گرفتن مجوز را در آموزش تشریح کردند. بر اساس سخنان ایشان، در ابتدا باید پروپزالی برای طرح پیشنهادی همراه با کتابی که آماده شده است به دفتر تکنولوژی وزارت آموزش و پرورش در تهران فرستاده شود. پس از بررسی‌هایی که این سازمان انجام می‌دهد، در صورت مفید بودن طرح، به آن‌ها مجوز داده می‌شود. ضمنا آقای سبزه‌علی اشاره کردند که برای برنامه ی یوسی مس در شهر اصفهان مجوز صادر شده است و بر دفتر تکنولوژی اداره کل استان هم بسیار فشار آورده اند که طرحشان برای کل استان اصفهان مجوز بگیرد که این دفتر هنوز قبول نکرده است. با این حال ایشان تصریح کردند که گرفتن مجوز به این معنی نیست که برنامه ملزم به اجرا در پیش دبستان یا دبستان شود بلکه به این معنی است که با این مجوز، مدارس یا مراکز پیش دبستانی در صورت صلاح دید می‌توانند با مجریان برنامه‌ها همکاری کنند. آقای سبزه‌علی همچنین تذکر دادند که تاکنون در مورد طرح آی لاو مت مجوزی ندیده‌اند. ایشان همچنین اظهار داشتند تاکنون هیچ پژوهشی را که نشان دهد در کوتاه مدت یا بلند مدت این طرح‌ها چه اثراتی دارند، ندیده‌اند.

با توجه به آن که در پاییز 1394، مسئولان آی لاو مت در اصفهان، برای همکاری در برگزاری دوره‌ها به خانه ریاضیات آماده بودند، در ادامه‌ی جلسه آقای دکتر رجالی، عضو هیئت علمی ریاضی دانشگاه صنعتی اصفهان و عضو هیئت موسس خانه ریاضیات اصفهان به سیاست خانه ریاضیات در برخورد با طرح‌های آموزشی اشاره کردند. بر طبق توضیحات ایشان هر ایده‌ی آموزشی که تائیدیه علمی داشته باشد از سوی خانه ریاضیات اصفهان حمایت خواهد شد و برخلاف مراکز پیش دبستانی، خانه ریاضیات به طور مستقل و بدون نیاز به مجوز آموزش و پرورش می‌تواند درگیر انجام طرح‌های مورد تائید شود. به علاوه ایشان بار دیگر به مشکلاتی که در آینده برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان پیش می‌آید که به خاطر سرعت محاسبات بالا، ادعای تیزهوشی می‌کنند، اشاره کردند. در پایان نیز با توجه به حضور مسئولانی از آموزش و پرورش انتقاد خود را نسبت به کتاب‌های کمک آموزشی (که مانند تریاک فضای آموزشی کشور را مسموم می‌کند،) به آموزش و پرورش وارد کردند و این نهاد را مقصر دانستند. 

در زمینه کتاب‌های کمک آموزشی، خانم گودرزی، یکی از معلمان دوره‌ی ابتدایی، علاوه برعلاقه برخی معلمان و توانایی دانش‌آموزان، یکی دیگر از علل استفاده از کتاب‌های کمک آموزشی را فشار خانواده‌ها (که از نگرش غللطشان نسبت به ریاضی ناشی می‌شود)، دانستند. البته صحبت‌های ایشان با انتقاد از سوی دکتر رفیع‌پور مواجه شد چرا که به نظر آقای رفیع‌پور خانواده‌ها مقصر نیستند؛ زیرا از مسائل آموزشی آگاهی ندارند. بنابراین ایشان انگشت اتهام را به سمت متخصصانی مانند خودشان و آموزش و پرورش برگرداندند که می‌بایست تلاش بیشتری در زمینه‌ی تغییر نگرش خانواده‌ها به ریاضی انجام می‌داده‌اند. پس از آن آقای دکتر رفیع‌پور به صحبت‌های آقای سبزه‌علی انتقاد کردند که چطور بدون انجام هیچ پژوهشی مجوز برای برخی از برنامه‌ها مانند یو سی مس صادر شده است. آقای سبزه‌علی ضمن دادن قول برای پیگیری سریع مجوزها سخنان خود را تصحیح کردند که در واقع این‌ها مجوز نیست بلکه در نامه‌ها نوشته شده است برنامه‌ی پیشنهادی تناقض یا مغایرتی ندارد، یا همسو با برنامه‌های رسمی آموزش و پرورش است. گفته‌ی ایشان از سوی خانم دکتر گویا نیز تائید شد که “عدم مغایرت مجوز نیست”.

با توجه به بحث داغی که ییرامون صدور مجوز پیش آمد، آقای دکتر علی‌بابایی از روی یکی از نامه‌هایی که همسو بودن طرح آی لاو مت را با روش‌ها و برنامه‌های دوره پیش دبستانی تائید می‌کرد، خواندند. به گفته‌ی ایشان این نامه از طرف دکتر علی‌رضا عصاره سرپرست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش امضا شده بود.

در ادامه جلسه آقای دکتر رفیع‌پور مثالی برای ضربه زدن به آموزش و به عبارت خودشان استعمار فرهنگی توسط چنین برنامه‌هایی که غیر بومی است، آوردند. ایشان توضیح دادند که وقتی نام یک میوه‌ی استوایی را که تصویر آن در کتاب آی لاو مت آمده از مربی خواسته‌اند با این پاسخ مواجه می‌شوند “من هم نمی‌دانم. حالا کی به کیه اسمش را بگویید بادمجان”. بنابراین به عقیده‌ی ایشان ورود چنین برنامه‌هایی مانند یک استعمار فرهنگی است و می‌تواند در آینده کودکان را دچار مشکلاتی کند که در این صورت چه کسی جوابگو خواهد بود؛ بنابراین قبل از رفتن برای گرفتن مجوز می‌بایست یک سری تحقیقات بلند مدت انجام شود تا بی‌ضرر بودن برنامه‌ها بر اساس شواهد علمی اثبات شود. به نظر آقای دکتر رفیع‌پور راه برون‌رفت این است که اگر بهزیستی احساس نیاز می‎کند، ضرورت وجود محتواهای آموزشی را بنویسد تا در استان‌های مختلف مواد آموزشی تولید بشود و سپس در مقیاس¬های کوچک تولید شده و گزارش‌های اجرای آن‌ها و مقالات پژوهشی¬اش منتشر شود و در نهایت بر طبق همه این موارد جمع¬بندی نهایی انجام شده تا به یک طرح سراسری رسید.

در مورد ادعاهایی که در سایت آی لاو مت آمده است، مبنی بر ناتوانی و عقب ماندگی کودکانی که آموزش آن‌ها در سنین 3 تا 5 سال مورد توجه واقع نشده است، یکی از مدرسان خانه ریاضیات، در مورد مبنای علمی آن‍ها توضیح خواستند. آقای دکتر علی بابایی توضیح دادند که مقالات رسمی این ادعاها برای آقای دکتر رجالی و برخی دیگر از دوستان فرستاده شده است. ( که البته این مقالات یک سری مطالب کلی بود که ربطی به برنامه آی لاو مت نداشتند. )

در ادامه‌ی جلسه خانم دکتر گویا توضیح دادند که به دلیل اهمیت موضوع و این که مسئله‌¬ی پر دغدغه‌ایی برایشان بوده است تمام مقالات را خوانده‎اند. خانم دکتر گویا بیان کردند که تحقیقاتی که انجام شده در دانشگاه هاروارد بوده و بر اساس مطالعاتی است که در صدر آن‌ها محقق سرشنلس، آقای گرینزبرگ، قرار دارد. ایشان اظهار داشتند که شخصا با کارهای گرینزبرگ آشنا هستند چرا که وی یک مطالعه‌ی بلند مدت 18 ساله با شروع روی یک سری از کودکان پیش دبستانی تا رسیدن آن‌ها به سال آخر دبیرستان داشته است. خانم دکتر گویا حوزه‌ی دیگری را که بر اساس آن مقالات ارسالی نوشته شده است، مربوط به نورولوژی دانستند و اذعان کردند که مرکز عصب شناسی دانشگاه هاروارد در این زمینه بی‌نظیر است. ایشان توضیح دادند که مجموعه‌ی مطالعاتشان به این جمع‌بندی رسیده که کودکان 3 تا 5 ساله این قابلیت را دارند که ظرفیت مغزشان را از طریق دست‌کاری یا همان مداخله‌های هدایت شده عمیق‌تر کنند. هر چه طرح‌واره‌های ذهنی کودک عمیق‌تر و وسیع‌تر باشد، این کودک در آینده کمتر دچار زوال عقل شده و بیشتر پذیرای تفکر خلاق و نقاد می‌شود. اما در ادامه خانم دکتر گویا توضیح دادند که دغدغه ی اصلی‌شان علمی بودن ادعاها و برنامه‌های پیشنهادی است. به نظر ایشان تخصص افراد موجه بودن حضورشان را در بعضی از عرصه‌ها نشان می‌دهد که البته آموزش و پرورش به این امر مهم، تا‌کنون بی اعتنایی کرده است. خانم دکتر گویا برای توضیح بیشتر صحبت‌هایشان اظهار داشتند که با خواندن کتاب‌های مختلف نمی‌توان متخصص ارتوپد شد. جراح مغز، جراح مغز است و حق ندارد در مورد آموزش فرزندش دخالت کند. ایشان تصریح کردند (به دلیل خطرات احتمالی فراوان) این امریست که به جد با مسئولان دانشگاه فرهنگیان بر سر آن بحث دارند، چرا که گفته می‌شود پدر و مادرهای توانمند باید بتوانند اختیار آموزش فرزندانشان را بر عهده داشته باشند. در حقیقت هدف از صحبت‌های ایشان در این بخش آن بود که بگویند مفاهیمی که آی لاو مت سعی در آموزش آن‌ها دارد، عمیقا ریشه در ریاضیات دارند و لذا فرد غیرمتخصص آموزش ریاضی حق ندارد در این عرصه وارد شود. خانم دکتر گویا ضمن انتقاد به ارائه ی مجوز از سوی آقای عصاره بیان کردند که قبلا با واسطه با ایشان صحبت شده و خواسته شده بود تا بررسی میزان مفید بودن طرح‌ها را به نظر تخصصی آموزشگران ریاضی منوط کنند.

در ادامه ی جلسه آقای دکتر زارعی به دوره‌های آموزشی مدرنیسم و پست مدرنیسم اشاره کردند. ایشان توضیح دادند که در دوره مدرنیسم حاکمیت مطلق نهادهای بالادستی بر سیستم آموزشی قرار دارد. اما در دوره‌ی پست مدرنیسم از قید آنچه که پدر یا مادر و یا آموزش و پرورش می‌خواهد، رها می‌شوند. پس یک برنامه آموزشی مجوزی لازم ندارد بلکه کودکان با قرار گرفتن در محیط آموزشی خود آن را انتخاب می‌کنند. به نظر ایشان ایران در ابتدای دوره‌ی پست مدرنیسم قرار دارد اما مقرارت و قوانین سخت ادارای جلوی آمدن طرح‌های مختلف را گرفته است. البته صحبت‌های ایشان با مخالفت خانم دکتر گویا مواجه شد چرا که به نظر دکتر گویا ایران در ابتدای دوره‌ی مدرنیسم است. ایشان شاهد ادعای خود را در گرفتن مجوزها دانستند. همچنین این که بسیاری از مسئولان، متأسفانه، گاهی بیش از مسئولیتشان اظهار نظر می‌کنند و کارهای تخصصی را به متخصصان مربوطه‌اش نمی‌سپارند. خانم دکتر گویا بیان داشتند که آموزش رهایی بخشی که مدعیش هستند قرار است که ذهن انسان را رها کند نه آن که آموزش فلان برنامه را از 20 استان  به 30 استان برساند. خانم دکتر گویا همچنین به برخی از تناقض‌های نظری این برنامه‌ها (که به نظر ایشان تفاوت چندانی هم با هم ندارند) اشاره کردند که در دراز مدت باعث فرسودگی هم مربیان و هم کودکان می‌شود.

در پایان جلسه آقای دکتر زارعی و همکارانشان در موسسه آی لاو مت اصفهان باز هم خواستار بررسی محتوای برنامه‌ی آی لاو مت شده و قول همکاری برای فیلم‌برداری و مشاهده به صورت تصادفی از کلاس‌ها و برنامه‌ها را دادند. خانم دکتر غلام آزاد نیز تذکر دادند که خیلی مهم است که اهداف آموزشی هر برنامه نیز مششخص باشد چرا که بر اساس آن باید مشاهده و بررسی‌ها انجام شود. به علاوه آقای خردپژوه خواستار ارائه‌ی مستنداتی که تاکنون در ایران بدست آمده است، شدند. آقای دکتر رفیع‌پور نیز ضمن تشکر از این روحیه‌ی علمی (که در صورت پی بردن به اشتباه آن را می‌پذیرند) خواستار آن شدند که اکنون که ضرورت انجام تحقیقات دانسته شد، مسئولان آی لاو مت (و سایر برنامه‌ها) تا همین‌جا دست نگه داشته و برنامه را در 10 استان باقی مانده گسترش ندهند تا تائیدیه‌های علمی برای برنامه بدست آید و چنان‌چه  تأئیدیه‌های علمی لازم کسب شند، اجرا این برنامه (استعمار فرهنگی) را متوقف کنند.

به هر حال بحث اصلی آقای دکتر رفیع‌پور دو چیز است:

•  ادبیات پژوهشی حوزه پژوهشی آموزش ریاضی، تقلیدهای کورکورانه ایده‌های برآمده از فرهنگ‌های غیر بو می را تحت عنوان « استعمار فرهنگی» قلمداد می‌کند. حال اگر برنامه آی لاو مت تقلید کورکورانه نیست، ضروری است که مستندات پژوهشی لازم از سوی توسعه دهندگان این برنامه به اطلاع جامعه علمی کشور برسد. اگر مروجان برنامه آی لاو مت چنین مستنداتی دارند، می‌توانند آن‌ها را به صورت مقاله به مجلات علم- پژوهشی و کنفرانس‌های علمی کشور ارائه کنند تا مورد نقد دانشمندان قرار بگیرد. اینجانب، تاکنون موردی از این مستندات پژوهشی را ندیده‌ام.

• از کجا معلوم این برنامه آی لاو مت که مربوط به زمینه بومی ما نیست، به آموزش ریاضی مدرسه‌ای متصل می‌شود؟ اگر متصل نشود، بدفهمی‌هایی را ایجاد می‌کند که این خود موجب سرخوردگی دانش‌آموزان، در آینده خواهد شد.

همه حرف مدافعان برنامه آی لاو مت این است که :

• • خیلی چیزها وارداتی هستند! این برنامه آی لاو مت هم  یکی از آن‌ها!

• بله خیلی چیزها وارداتی هستند ولی بعد که وارد شدند  و اثرات سوء آن‌ها فراگیر شد، ضرورت داشتن پیوست فرهنگی احساس شد!

• مروجان برنامه آی لاو مت می‌گویند که ما مجوز داریم؟

• خیلی از کارها با مجوز انجام شدند. یکی از موخرین و مؤثرترین آن‌ها، امتیاز برای حفرهای چاه‌های عمیق است. اکثر افرادی که چاه‌های عمیق در جاهای مختلف کشور حفر کردند، مجوز داشتند؟! ولی امروز چه؟ به گفته خانم دکتر معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست، حفر بی‌رویه چاه‌ها، باعث بروز فاجعه زیست محیطی در کشور شده است.

محمد رضا سرکار آرانی دانش‌آموخته رتبه اول دانشگاه‌های شهید بهشتی و تربیت مدرس است و در سال ١٣٧٨ درجه دکترای تخصصی خود را در رشته آموزش تطبیقی و بین‌الملل، از دانشگاه ناگویاى ژاپن گرفته است. در مهرماه 1383 به عنوان پژوهشگر برگزیده “انجمن توسعه علم ژاپن” انتخاب شد و در سال 1385، فوق دکتراى خود را در “روش‌های بهسازی آموزش” در دانشگاه ناگویاى ژاپن با موفقیت به پایان رساند. در کارنامه علمی ایشان دانشیار دانشگاه علامه طباطبایى، استاد وابسته دانشکده مطالعات جهان در دانشگاه تهران، استاد مدعو دانشگاه ناگویا، دانشگاه کوبه و دانشگاه سی جو، پژوهشگر مدعو موسسه ژاپن شناسی دانشگاه آکسفورد و دانشیار دانشگاه تیکیو در توکیو به چشم می خورد. او اکنون استاد تمام دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تیکیو (توکیو، ژاپن) است. سرکار آرانی بیش از چهار سال مدیر بخش تحقیقات آموزش متوسطه بنیاد آموزشی ایشیدا گاکوئین در دانشگاه سی جو بود و یکی از معروف ترین پژوهشگران “درس پژوهی” در جهان و از جمله بنیان گزاران انجمن جهانی درس پژوهی و عضو هیات تحریریه این مجله بین المللی است. دکتر سرکار آرانی تاکنون بیش از79 مقاله ى علمى، پژوهشى به زبان های فارسى، انگلیسى و ژاپنى، در مجلات معتبر ملی (ایران و ژاپن) و بین المللی به چاپ رسانده و درکنفرانس های بین المللی بسیاری مقاله ارائه داده است. از ایشان بیش از هفده کتاب در ایران و خارج از کشور به چاپ رسیده است. مهم‌ترین محورهای پژوهشی دکتر سرکارآرانی عبارتند از: فرهنگ آموزش، مطالعات تطبیقی آموزش و یادگیری، سنت‌های آکادمیک و فرهنگ دانشگاهی و مدل‌های اثربخش بهسازی آموزش به ویژه “درس پژوهی”.