دلايل وجود افت رياضی و برگزاری سمينار علوم ریاضی و چالش‌ها

سمینار علوم ریاضی و چالش‌ها

Seminar On Challenges For Mathematical Sciences

29 و 30 مهر 1394 – دانشگاه تربیت مدرس

مصاحبه تلويزيونی 1       مصاحبه تلويزيونی 2

کمیسیون پیشبرد ریاضیات فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه تربیت مدرس، انجمن ریاضی ایران و انجمن آمار ایران قصد دارند با مشارکت متخصصان و علاقه‌مندان به علوم ریاضی، متخصصان آموزش، آموزشگران علوم ریاضی، ریاضیدانان، آماردانان، معلمان ریاضی، کارشناسان و مدیران نهادهای بهره‌گیر از علوم ریاضی، متخصصان علوم اجتماعی، علوم تربیتی، برنامه‌ریزان و کارشناسان مرتبط  و به طور کلی دلسوزان مسائل آموزشی، توسعه علوم ریاضی و توسعه پایدار کشور، سمینار راهبردی دو روزه‌ای را در دانشگاه تربیت مدرس برگزار نمایند.

هدف از برگزاری این سمینار بازنمایی وضعیـت مطلوب و کنونی علوم ریاضی، شناسایی چالش‌ها و مشکلات آموزش و پژوهش علوم ریاضی در ایران و تأثیر آن‌ها بر توسعه پایدار است.

وضعیت کنونی ریاضیات مدرسه‌ای و دانشگاهی در ایران، نقش علوم ریاضی در توسعه پایدار، چالش‌های ملی و جهانی پیش روی یاددهی و یادگیری ریاضیات، علوم ریاضی و زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی رشد یا تضعیف آن، تربیت نیروی انسانی در حوزه علوم ریاضی، فرهنگ عمومی و دانش ریاضی و علوم ریاضی و سیاست گذاری‌های کلان نظام آموزشی از محورهای اصلی این سمینار است. نظر به این که این سمینار برای شناسایی و ارائه طریق در رودر رویی با چالش‌های متنوع علوم ریاضی در کشور با بهره گیری از تجارب ملی و جهانی طرح ریزی شده است از همه علاقه‌مندان درخواست می‌شود در معرفی محققان و درد آشنایان صاحب نظر در هر یک از محورهای فوق کمیته علمی را یاری دهند. دبیرخانه سمینار آماده استقبال از مشارکت مستقل و مستقیم همه علاقه مندان و دریافت مقاله‌های تخصصی و عمومی در هر یک از این زمینه‌ها هم هست. سازماندهی برنامه‌ها و محورهای سمینار شامل میزگردها، سخنرانی‌ها و سخنران‌های مدعو به تدریج از طریق وبگاه سمینار به نشانی www. Scms 1394.ir و آگهی‌های بعدی اطلاع رسانی خواهد شد. برگزار کنندگان سمینار امیدوارند بتوانند با بهره گیری و جمع بندی دیدگاه‌های همه شرکت کنندگان، گزارشی اجمالی از بحران‌ها و مسئله‌های مهم توسعه علوم ریاضی در کشور را همراه با راه حل‌ها و پیشنهادهایی ارائه دهند. علاقه مندان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر با دبیرخانه این سمینار واقع در دانشگاه تربیت مدرس با شماره‌های 82884188 و 82884070 تماس حاصل نمایند.

محورهای اصلی  این همایش عبارتند از :

1. وضعیت کنونی ریاضیات مدرسه‎‌ای و دانشگاهی در ایران

2. نقش علوم ریاضی در توسعه پایدار

3. چالش‌های ملی و جهانی پیش روی یاددهی و یادگیری ریاضیات

4. علوم ریاضی و زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی رشد آن

5. تربیت نیروی انسانی در حوزه علوم ریاضی

6. دانش ریاضی و توسعه علمی کشور

7. علوم ریاضی و سیاست‌گذاری‌های کلان نظام آموزشی

چون این سمینار برای شناسایی و ارائه طریق در رودرویی با چالش‌های متنوع علوم ریاضی در کشور با بهره‌گیری از تجارب ملی و جهانی طرح‌ریزی شده است، از همه علاقه‌مندان درخواست می‌شود در معرفی محققان و دردآشنایان صاحب نظر در هر یک از محورهای فوق کمیته علمی را یاری دهند. دبیرخانه سمینار از مشارکت مستقل و مستقیم همه علاقه‌مندان و دریافت مقاله‌های تخصصی و عمومی در هر یک از این زمینه‌ها استقبال می‌کند. سازماندهی برنامه‌ها و محورهای سمینار شامل کمیسیون‌ها، میزگردها، سخنرانی‌ها و سخنرانان مدعو به تدریج در وبگاه سمینار درج و آگهی‌های بعدی به اطلاع خواهد رسید.

دکتر علی رجالی، دبیر علمی سمینار علوم ریاضی و چالش‌ها

از سال‌ها قبل بزرگانی همچون استاد پرویز شهریاری، استاد عبدالحسین مصحفی و پروفسور محسن هشترودی در راه عمومی‌سازی ریاضی، قدم‌های استواری برداشتند و تأثیر کار آنها، آشنایی بسیاری از ایرانیان به اهمیت علوم ریاضی و کاربردهای آن شد. از سوی دیگر اساتیدی چون پروفسور فاطمی و دکتر مصاحب به تربیت معلمان علاقه‌مند همت گماردند، که حضور این معلمان خود باعث تولید دانشجویان و اساتید توانمند ریاضی شد و هر یک از این دانش‌آموختگان خود منشأ تربیت نیروهای جوان‌تر شدند. اما در آن زمان معلمی و علم ارزش خود را در جامعه تازه پیدا کرده بود و با بخشنامه‌های وزارتی عددی نشده بود و با عدم توجه بسیاری از همکاران ما، مدارک دانشگاهی به کاغذهای پاره تبدیل نشده بودند. اما به تدریج به دلیل کمرنگ شدن نقش معلمان و مدارس در آموزش از یک سو، سترگ شدن فساد کنکور و ارائه روش‌های جواب‌گویی به سئوالات چند گزینه‌ای، به جای درک و فهم عمیق (که اکنون از اول دبستان به منظور ورود به مدارس تیزهوشان آغاز و تا آخرین مراحل تحصیل و حتی کار برای آموزش راهکارهای تولید و چاپ مقالات در مجلات ISI) و افزایش بی‌رویه دانشجو بدون توجه به نیاز جامعه از سوی دیگر، که بیکاری را برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های ریاضی و وابسته به آن همراه داشته است، توانی برای عمومی‌سازی ریاضی و علاقه‌مندسازی دانش‌آموزان به روی آوردن به ریاضیات واقعی وجود ندارد.

در سال‌های ۶۰، شورای افت ریاضی که با همت عده‌ای از دلسوختگان در انجمن ریاضی ایران و با حمایت وزارت آموزش و پرورش تشکیل شد، راهکارهایی همچون برگزاری مسابقات ریاضی در ابتدا و سپس برگزاری المپیادهای ریاضی ایران، انتشار نشریات متعدد برای استفاده معلمان و دانش‌آموزان (با الهام از تجربه موفق مجله یکان) همانند مجلات رشد آموزشی و چاپ و انتشار کتب مفید عمومی در زمینه‌های علمی مطرح و به اجرا درآمد. اما به مرور زمان، راه المپیادها به بیراهه رفت، از یک سو توان ایجاد انگیزه و تشویق در مقایسه با مسابقات ورزشی و فعالیت‌های هنری را نداشت و از سوی دیگر از بدنه آموزش و پرورش و همگانی بودن آن کاست و فقط یک مسیر انحرافی برای نخبه‌پروری شد و تالی فاسد آن هم مدارس تیزهوشان و مدارس خاص شدند که همگی ریشه آموزش را در کشور سوزاندند و عده‌ای دانش‌آموز را که جایگاه کمتری در کشور دارند، به جامعه تحویل دادند (به حدی که در شرایطی که یک والیبالیست به خاطر یک سرویس سرعتی حداقل ۵۰ میلیون تومان به‌دست آورد، بهترین و با اخلاق‌ترین دانشجوی المپیادی که بارها برای کشور افتخار آفریده است و از بهترین دانشگاه‌های دنیا فارغ‌التحصیل شده است، اجازه استخدام در دانشگاه صنعتی اصفهان را به‌دست نمی‌آورد!)، آموزش روز به روز کمرنگ‌تر شد و اهمیت یادگیری ریاضی مدرسه‌ای و ریاضی عمیق دانشگاهی به دلایل بی‌توجهی به معلمان، اساتید، مراکز آموزشی و پررنگ شدن کنکور در میان جوانان از بین رفت. خیل عظیم فارغ‌التحصیلان و عدم تقویت و گسترش صنعت پیشرفته در کشور نیز کمک کرد تا دانش‌آموزان و دانشجویان روی از رشته ریاضی بردارند و فقط کسانی که کار دیگری نمی‌توانند انجام دهند، این رشته‌ها را برای ادامه تحصیل برمی‌گزینند و لذا شاهد مجدد افت ریاضی هستیم. (آمارهای نمرات کنکور، تعداد کلاس‌های ریاضی مدارس، کیفیت دانشجویان علوم و مهندسی و نسبت داوطلبان کنکور مؤید این افت هستند).

تلاش‌های سال جهانی ریاضیات، علی‌رغم حمایت‌های همه‌جانبه دولت وقت و برنامه‌ریزی عده‌ای دلسوخته، باز هم به دلایلی به نتیجه کامل خود نرسید و فقط کتاب‌ها، تابلوها و خانه‌های ریاضیاتی به اضافه حمایت از انجمن‌های علمی معلمان، حاصل این تلاش مستمر شد، که هر کدام در حال حاضر با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند. تلاش چندین ساله علمی و دقیق برای رفع مشکل کنکور و حتی برگزاری آزمون ریاضی فرهنگستان علوم، برای ارائه الگو جهت پذیرش در دوره‌های دانشگاهی که حاصل کار خانه ریاضیات اصفهان و کمیته برنامه‌ریزی آموزش عالی در دانشگاه صنعتی اصفهان بود نیز به دلایلی مبهم و سوءاستفاده از بخشنامه‌ها عقیم ماندند. تبدیل آموزش از رده خدمات به رده تولید و تلاش در جهت برنامه‌ریزی علمی و دقیق و رعایت کیفیت‌ها برای توسعه آموزش عالی هم به دلیل دخالت‌های وزارتخانه‌ای نیز هنوز به جایی نرسیده‌اند و حال در سال ۱۳۹۴، ایران مجددا شاهد افت ریاضی است. افتی که نه تنها ریاضیات کشور را با مشکل روبرو می‌کند، بلکه تولید نیرو برای صنعت و فناوری را نیز مختل خواهد کرد. مگر در مسابقات ورزشی هم فساد وجود ندارد، چرا هست! ولی حرف فاسد در ورزش و هنر حق تبلیغ ندارند و از جامعه خود طرد شده‌اند، ولی سوداگران کنکور متأسفانه جزء جامعه علمی هستند و تبلیغات آنها گوش جوانان را کر کرده است. مگر کسی جز جامعه دانشگاهی به تولید مدرک، مقاله و افزایش بی‌رویه دانشجو کمک کرد؟ آنجا که همکاران ما سهمیه‌خواهی می‌کردند که دانشجوی بیشتری داشته باشند. پس شاید بسیاری از ریشه‌های افت ریاضی را ابتدا باید در جامعه خودمان جستجو کنیم و بعد: پیشنهاد می‌نمایم با حمایت دولت یازدهم، شورای پیشبرد ریاضیات فرهنگستان علوم سمیناری را برای بررسی مجدد و ارائه راهکار برای جلوگیری از افت ریاضی تشکیل دهد و این سمینار راه حل‌هایی را ارائه دهد و سپس شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی، وزارت آموزش و پرورش، وزات علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از این سمینار و پیشنهادهای آن حمایت نمایند.

گزارش دبیر علمی سمینار علوم ریاضی و چالش‌ها

دکتر علی رجالی، گروه آمار دانشگاه صنعتی اصفهان انگیزه تشکیل سمینار «علوم ریاضی و چالش‌ها» به صورت یک گردهمایی مستقل برای تمرکز توجه همه دل‌مشغولان علوم ریاضی کشور به مسائل و مشکلات وسیع و متنوع مرتبط با علوم ریاضی به مطالعاتی باز می‌گردد که از سال‌ها قبل در «خانه ریاضیات اصفهان» بر روی «اُفت نامتعارف و نامنتظر ریاضیات» از یکسو و مشکلات آموزش و فارغ‌التحصیلان آمار در کشور، از سوی دیگر در جریان بود. این مطالعات مسائلی را که در سال‌های اخیر بروز و ظهور بیشتری داشته‌اند، به نمایش گذاشته‌اند. به عنوان نمونه مشکل تدریس آمار در دبیرستان‌ها و عدم آماده بودن و اعتقاد نداشتن بسیاری از مدرسان این درس و تلاش‌های ملی خانه ریاضیات اصفهان در جهت رفع این مشکل و برگزاری مسابقات آمار دانش‌آموزی برای جذب دانش‌آموزان به این رشته پایه‌ای و کاربردی را می‌توان نام برد، یا مشکل فارغالتحصیلان آمار و انجام تحقیقات و پروژه‌های آماری توسط غیر متخصصانی را که منجر به طرح نظام آمار شناسی شد و انجمن آمار ایران و خانه ریاضیات اصفهان در تهیه آن همکاری داشتند. نتایج این مطالعات و مطالعه اُفت ریاضی به‌طور مرتب در «کمیسیون پیشبرد ریاضیات کشور» مطرح می‌گردید. این کمیسیون یکی از کارگروه‌های «فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران» است که در کنار اعضای دیگر خود «انجمن ریاضی ایران» و «انجمن آمار ایران» را نیز به عنوان اعضای حقوقی در بردارد و به‌طور معمول رئیسان این دو انجمن و یا نمایندگان ایشان در جلسات منظم کمیسیون حاضرند. با چنین ترکیبی از اعضا، «کمیسیون پیشبرد» خیلی زود به تایید واقعیت و اصالت نگرانی‌های پیش گفته رسید و به‌علاوه مسئله‌های مشابه و متعدد دیگری را نیز مورد توجه قرار داد، به‌طور مثال: کیفیت نامطلوب آموزش دروس آمار به دانشجویان غیر تخصصی مخصوصا رشته‌های مهندسی و علوم انسانی و سیاستگذاری‌های پر چالش پژوهشی در دانشگاه‌ها و مخدوش و مبهم شدن تدریجی مسئله‌ای به نام اصالت و کیفیت در پژوهش‌های علوم ریاضی، ضعف شدید ارتباطات لازم بین متخصصان علوم ریاضی با سایر رشته‌های علمی و اجتماعی، لطمه جدی و ویرانگر به امید و اعتماد شغلی برای آینده‌ی تحصیل در رشته‌های علوم ریاضی، خسارت‌های گسترش بی‌رویه مراکز آموزش عالی فاقد استاندارد به فرصت‌های رشد رشته‌های علوم ریاضی و خسارت‌های بی‌حد و حصر ناشی از توسعه بی‌رویه دوره‌های تحصیلات تکمیلی و… بنابراین ملاحظات و نیز مسئله‌ها و نگرانی‌های دیگری از این دست، چاره‌اندیشیه‌ایی در «کمیسیون پیشبرد» مطرح گشت. یکی از این چاره اندیشی‌ها توصیه به گسترش دامنه هم‌فکری‌ها و مشورت‌ها در این زمینه بود. به عبارت روشن‌تر پیشنهاد شد که «چالش‌ها و مسئله‌های متعدد رو در روی پایداری، رشد و توسعه علوم ریاضی» در ضمن یک گردهمایی علمی به‌طور عمومی و وسیعی مورد بحث و گفتگو و هم‌فکری ملی قرار گیرد. به این ترتیب قرار شد تا سمینار «علوم ریاضی وچالش‌ها» برگزار شود و خوشبختانه خیلی زود و در پاسخ به دعوتی، همکاران و مسئولان دانشگاه تربیت مدرس آمادگی خود را برای برگزاری این سمینار اعلام نمودند.

کمیته علمی و اجرایی پس از آن کمیته‌های علمی و اجرایی سمینار با صلاحدید و پیشنهاد «کمیسیون پیشبرد» تشکیل گردید و در طی سلسله جلسات مستمر و منظمی (از مهر ماه 1393 تا شهریور 1394(موضوع سازماندهی محتوا و امور اجرایی سمینار را با اعتقاد و علاقه بر عهده گرفتند. اعضای کمیته علمی از میان نمایندگان کمیسیون پیشبرد ریاضیات، نمایندگان انجمن‌های ریاضی و آمار ایران، اتحادیه انجمن‌های علمی معلمان ریاضی ایران، شورای خانه‌های ریاضیات ایران، سازمان سنجش آموزش کشور، شورای عالی آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان و تنی چند از متخصصان برنامه‌ریزی درسی تعیین شدند. به یقین تجربه هم‌فکری‌های وسیع و پر حوصله جلسات کمیته‌های راهبردی، علمی و اجرایی سمینار خود یکی از دستاوردهای به یاد ماندنی و پر بار هدف‌گذاری برگزاری این سمینار بود، چرا که بسیاری از ایده‌ها و نکته‌گیری‌های ارزنده برای آینده ریاضیات کشور در این جلسات فرصت بروز و شرح و بسط و شفافیت یافتند. به‌طور مثال بحث مهم «دانشگاه فرهنگیان»، «کنکور و ماهیت آموزشی مؤسسات آموزش کنکور» و یا «نقش آموزش و پرورش» در فراهم‌سازی زیرساخت‌های دانش و فرهنگ ریاضیات کشور به‌طور مکرر با حضور مسئولان و دست اندرکاران حاضر در کمیته علمی به بحث و گفتگو و نقد و نظرهای ارزندهای منجر شدند. این بحث‌ها گاهی به قدری جدی و نافذ و مسئولانه دنبال می‌شدند که گمان می‌رفت این جلسات خود بخشی از روزهای برگزاری و محتوای در حال عرضه در سمینار یا مراتبی از تصمیم‌سازی برای شناسایی دردها و درمان‌های مربوط به کارکرد بخش‌هایی از ریاضیات کشور است.

محتوای سمینار و اصل موضوع آن یکی از موضوعاتی که در طی جلسه‌های کمیته علمی مکرر به بحث گذارده شد. محتوای شایسته‌ی عرضه در این سمینار خاص بود. کمیته علمی برای انتخاب الگوی اصلی عرضه‌ی سمینار، پس از بحث‌های مفصلی به این دیدگاه آسیب شناسی رسید که یکی از دلایل کم بازدهی یا کم اثری اغلب گردهمایی‌های علمی کشور(در حد شاید و باید خود) رویه‌ی رایج ارائه سخنرانی‌های تخصصی (معمولا بی هیچ گفتگو و چالش مؤثر و جلب کننده‌ای) و قدر نگذاردن و غیبت از حضور مؤثر در فرصت ذی‌قیمت «گرد هم آمدن جمع فرهیختگان» ذی‌علاقه به یک موضوع و مسئله‌ی خاص است، توافق بر این معنی مهم موجب گشت تا کمیته علمی اصل فرا روی محتوای سمینار را نه بر پایه‌ی «ایراد سخنرانی‌های تخصصی» بلکه بر دعوت به قصد «گفتن و شنیدن نقد و نظرها و بررسی دغدغه‌های حاضر در میدان وسیع علوم ریاضی در کشور» قرار دهد. قرار بر این شد که همه شرکت‌کنندگان گرد موضوع واحد «طرح و تبیین مسئله‌ها و چالش‌ها و گفتگو درباره‌ی‌ آنها» چون «فرصت مغتنمی برای گفتگو و تعزیز اصالت گفتگو» به سمینار دعوت شوند. (البته فراخوانی به ارائه مقاله هم طبق روال هر سمیناری انجام گرفت، اما هدف آن بیشتر، شناسایی بهتر افراد متخصص و فعال در زمینه‌های مورد بحث بود و از این نظر تلاش موفقی هم بود). با این اوصاف، طبیعی‌ترین قالب سازماندهی سمینار ترتیب دادن میزگردهایی بود که کمیته علمی مایل بود محور تمرکز و توجه مباحث سمینار را در برگیرند.

میزگردها در این سمینار شش میزگرد به قرار زیر سازماندهی و در فضای مثبت و اغلب پر مخاطب و گفتگویی برگزار شدند. یکی از گلایه‌های وارده که برخی از دوستان شرکت‌کننده بر اجرای این برنامه‌ها داشتند، دو به دو موازی بودن تمام این میزگردها بود چرا که برخی مایل بودند در هر دو میزگرد همزمان شرکت کنند. واضح است که به دلیل محدودیت زمان و نیاز و تقاضاهای جدی برای برگزاری هر یک از میزگردها (و حتی میزگردهای دیگری که در کمیته علمی حذف شدند) متأسفانه چاره‌ای جز این نبود. با این تجربه امید است که در تکرار احتمالی این سمینار در سال‌های آینده برنامه‌ها با تراکم کمتر و فرصت بیشتری چیده شوند. به امید خدا شرح کامل مذاکرات همه میزگردها همراه با پرسش و پاسخ حاضرین در «گزارش کامل سمینار» منتشر خواهد گشت. در عین حال گزارش اجمالی میزگردها بدین قرار است:

۱. «مسائل و مشکلات مبتلابه آموزش علوم ریاضی» با شرکت دکتر علی رجالی، دکتر طاهر قاسمی هنری، دکتر سید منصور واعظ پور و دکتر زهرا گویا

۲. «نقش علوم ریاضی در صنعت، جامعه و چالش‌های آن» با شرکت دکتر پرویزجبه دار مارالانی، دکتر مگردیچ تومانیان، دکتر حسن وطنی و دکتر احسان بهرامی سامانی

۳. «مسائل و مشکلات آموزش آمار در ایران» با شرکت دکتر حمید پزشک، دکتر محمد رضا مشکانی، دکتر بیژن ظهوری زنگنه، دکتر عادل محمدپور و دکتر علی دولتی

۴. «ریاضیات مدرسه‌ای» با شرکت دکتر اسماعیل بابلیان، دکتر سهیلا غلام آزاد، دکتر مانی رضایی و آقای محمد حسام قاسمی
۵. «چالش‌های پژوهشی علوم ریاضی در کشور» با شرکت دکتر فریبرز آذرپناه، دکتر حسین حاجی ابوالحسن، دکتر مهدی رجبعلی‌پور، دکتر امیدعلی کرم‌زاده، دکتر رحیم زارع نهندی و دکتر ملیحه یوسف زاده
۶. «تربیت معلم ریاضی در دانشگاه فرهنگیان» با شرکت دکتر محمود مهرمحمدی، دکتر مگردیچ تومانیان، دکتر ابراهیم ریحانی و دکتر زهرا گویا

اختتامیه در مراسم اختتامیه‌ی سمینار فرصتی هم در نظر گرفته شد تا دبیران هر یک از میزگردها گزارش اجمالی مسئله‌ها و چالش‌های مورد بررسی در میزگرد خود را مطرح کنند و در حد محدودی این جمع‌بندی‌ها به بحث و گفتگوی عموم گذارده شوند. خوشبختانه این نشست نیز خود تبدیل به میزگرد پر نشاط هفتمی شد که حاوی بسیاری از سرفصل‌های مورد توجه و حساسیت در طی اوقات سمینار و میزگردها بود: از چالش کتاب‌نویسی و آموزش ریاضی برای دانشجویان غیر ریاضی تا چالش رتبه‌بندی و ارتقاء حرفه‌ای معلمان، مسئله‌ای به نام «تغییر و تغییرات مکرر» در برنامه‌های درسی، بدون آمادگی لازم تا مسئله استانداردهای مورد پذیرش و توافق جامعه فرهنگی برای نگارش کتاب‌های درسی، موضوعی به نام «آموزش ریاضی» و چالشی به نام «تربیت معلم»، نقش و وظیفه انجمن‌های علمی در کمک به سیاستگذاری‌های آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها تا موضوع خیلی مهم و بحرانی «دانشگاه فرهنگیان و آینده دوره‌های کارشناسی علوم پایه در دانشگاه‌ها»، گسترش بی‌رویه مراکز آموزش عالی، کنکور و زاد و ولد و تکثیر بی هدف آن در همه مقاطع و مراتب آموزش کشور، مسئله‌ای به نام مدارس تیز هوشان، مسئله‌ای به نام المپیاد دانش آموزی، مسئله‌ای به نام آزمون‌های بین‌المللی رتبه‌بندی تحصیلی و آموزشی (تیمز و غیر آن). چالش مقاله‌نویسی، چالش ارزیابی‌های پژوهشی، مسئله‌ای به نام نمایه‌ی «آی اس آی»، موضوع آموزش برای سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاری برای آموزش، چالش تصدی‌گری دولت در برنامه‌نویسی درسی، نقد نقادی‌‌های بی راه حل و ده‌ها عنوان و موضوع و مسئله و چالش ریز و درشت و مورد تأمل دیگر، همه عناوین‌گذرای طرح و بحث فضای اختتامیه سمینار پر بار و راهبردی «چالش‌های علوم ریاضی» بودند. فراخوان سمینار پس از اعلام محورهای سمینار در طی دو فراخوان، ۸۲ مقاله از طریق سایت سمینار دریافت شد. همه این مقاله‌ها مراحل داوری را با دقت طی کردند و در نهایت ۶ مقاله برای سخنرانی (شامل دو نفر مدعو) و ۷ مقاله واقعا ارزنده برای ارائه به‌صورت پوستر انتخاب شدند. ارائه مناسب پوستر این مقاله‌ها در قالب‌ها و موقعیت‌های از پیش طراحی شده‌ای در فضای تجمع شرکت‌کنندگان به‌علاوه‌ی حاضر و آماده و پاسخگو بودن نویسندگان، سهم مؤثر خود را در تقویت فضای نقد و گفتگوی سمینار به خوبی ایفا کرد. شرح کامل همه این مقاله‌ها در گزارش کامل سمینار خواهد آمد. تعدادی از مقاله‌های دریافتی نیز در ذیل موضوعات میزگردهای تخصصی قرار گرفتند و نویسندگان هر یک، به میزگردهای متناسب خود دعوت شدند. در مجموع ۳۲ نفر اعضای اصلی میزگردهای سمینار بودند. نوآوری نکته نسبتا نوآورانه دیگری که در کمیته علمی مورد بحث و توافق قرار گرفت، پذیرش اصل دعوت از صاحبنظران «توسعه علمی کشور» بود ( نه لزوما عضو جامعه ریاضی). کمیته علمی به این اعتقاد رسید که جامعه ریاضی نیازمند شناخت و ورود به گفتگوهای پردامنه‌تری نیز در زمینه‌ی چالش‌های مطرح در میدان توسعه علمی کشور است تا هم سهم هم‌فکری و همراهی خود را در این عرصه‌ی بزرگتر بازشناسد و هم با تصویر و انتظارهایی که از این جامعه می‌رود آشناتر شود و در کناره نماند. علاوه بر اینها اعتقاد کمیته بر این بود که فراهم‌سازی چنین فرصت‌هایی در عین حال به فهم عمیق‌تر و واقعی‌تر چالش‌های رو در روی توسعه ریاضیات هم کمک می‌کند. این رویکرد منجر به این شد که دکتر رضا منصوری (فیزیکدان) و دکتر محمد امین قانعی راد (جامعه شناس) که هر یک مستقل از رشته تخصصی خود در حوزه‌ مفاهیم یاد شده نیز نام آشنا و صاحب رأی و توجهات چالش‌گرانه‌ی هستند برای ایراد سخنرانی به سمینار دعوت شوند. دکتر منصوری در مضمونی با عنوان «تفکر کلامی، تفکر ریاضی» و دکتر قانعی راد در مضمونی با عنوان «دانش ریاضی در چشم‌انداز آموزش دو فرهنگی» سخنرانی کردند. خوشبختانه انجام چنین تجربه‌ای بازتاب خیلی خوبی در میان شرکت‌کنندگان و به‌ویژه پیشکسوتان عزیز ریاضیات کشور داشت آنقدر که چند تن از ایشان پس از سخنرانی دکتر قانعی راد و گفتگوهای گرم و پر هیجان پی آمد آن برخاستند و از کمیته علمی برای این دعوت‌ها تشکر کردند. دبیر و دبیر علمی کنفرانس، نماینده انجمن آمار ایران و نماینده شورای خانه‌های ریاضیات حداقل از جامعه آمار کشور انتخاب شده بودند. علاوه بر آن آقای دکتر وحیدی اصل در این سمینار پیرامون مسائل مبتلابه آمار سخنرانی داشتند. در این سخنرانی نماینده انجمن آمار ایران با متصور شدن یک وضعیت آرمانی یا کاملا مطلوب برای رشته‌ی آمار، “مانده“ها یا میزان “دور شدگی‌ها“ از این وضعیت مطلوب به‌عنوان مسائل مبتلا به آمار را برشمردند. دبیر علمی سمینار دلایل وجود افت ریاضی و برگزاری سمینار علوم ریاضی و چالش‌ها را با استناد به داده‌های آماری تبیین نمود. حداقل دو پوستر سمینار تحت عنوان‌های “دروس سرویسی آمار برای دانشجویان غیر آماری“ و “چالش‌ها و راهکارها و بررسی وضعیت دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته آمار بر اساس نتایج سرشماری ۱۳۹۰، ”علاوه بر پوستر خانه ریاضیات اصفهان برای اثبات وجود افت ریاضی با تکیه بر اطلاعات آماری در این سمینار ارائه گردید. حضور نمایندهای از انجمن آمار ایران در میزگرد “نقش علوم ریاضی در صنعت، جامعه و چالش‌های آن“ برای بیان مشکلات آموزش آمار به غیر متخصصان و نیز برگزاری میزگرد “مسائل و مشکلات آمار در مقاطع مختلف دانشگاهی“ بیانگر نظرات جامعه آماری کشور در این سمینار راهبردی بود. خانم دکتر باغفلکی هم نتایج نظرسنجی از شرکت‌کنندگان را در گزارش سمینار به چاپ خواهند رساند. جمع‌بندی اجمالی به شرحی که در نخستین آگهی فراخوان سمینار آمده است «هدف، برگزاری سمیناری راهبردی برای بازنمایی وضعیت کنونی و مطلوب علوم ریاضی، شناسایی چالش‌ها، بررسی مشکلات آموزش و پژوهش علوم ریاضی و سنجش و ارزیابی تاثیر هر یک بر توسعه کشور» بود. به اعتقاد ما این تلاش بی‌بهره نبوده است و خوشبختانه پژواک تداوم و تعمیق گفتگوهای طرح شده در روزهای سمینار در سطوح مختلف این جامعه علمی به خوبی شنیده می‌شود و همین، ثمرهی کم قدری در مسیر تلاش برای بهبود و اصلاح مسیر علمی کشور نیست. چنان‌چه در آینده پیشنهادهای مکرر تداوم دو سالانه این سمینار اجرایی گردد و مجریان علاقمندی پیدا شوند حتما که در این مسیر تکاملی، همه‌ی این بحث‌ها و گفتگوها فرصت بروز و رشد مناسبتری خواهند یافت و نباید از یاد برد که این سمینار با همه ضعف و قصورهایش، در هر حال در نوع خود یک گام اول بود.