تشکيل حلقه مطالعه راهکارهای تبديل آموزش از رده خدمات به رده توليد

تشکیل حلقه مطالعه راهکارهای تبدیل آموزش از رده خدمات به رده تولید

7 آذر 1392 

صورتجلسه

مركز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

به دنبال تلاش در رابطه با ارتقاء جایگاه آموزش در ایران، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت حلقه‌ای را تشکیل داده است. این حلقه در خانه ریاضیات اصفهان مستقر می‌شود و یکی از حلقه‌های پشتیبان اندیشکده علم خواهد بود و لازم است گزارشات دوره‌ای از فعالیت‌های انجام شده به اندیشکده مذکور ارائه گردد.
حلقه‌ها محفل‌های خودجوش و پرانگیزه متشکل از اندیشمندان و صاحبنظرانی هستند که مایلند داوطلبانه در یکی از زمینه‌های مرتبط با الگوی پیشرفت به بحث و تبادل نظر و هم‌اندیشی بپردازند. از جمله اهداف محوری این حلقه‌ها آن است که گفتمان‌های عالمانه و نخبگانی و کارشناسانه حول موضوعات مرتبط با پیشرفت شکل گیرد، ظرفیت‌های علمی و تخصصی جامعه شناسایی و بتدریج بسترهایی برای نقش آفرینی آنها مهیا گردد. لذا تعامل مرکز با حلقه‌ها از نوع پروژه محوری و تامین اعتبار انجام یک پروژه نیست. حلقه‌ها می‌بایستی در صورت نیاز هزینه‌های انجام پروژه‌ها را از منابع دیگری تامین نمایند. آقای دکتر علی رجالی برای مدت سه سال بعنوان دبیر حلقه مذکور منصوب شدند.
جلسه اول با حضور اساتید و بزرگواران در روز پنجشنبه 7 آذر 1392 از ساعت 10 صبح الی 12 ظهر در محل خانه ریاضیات اصفهان برگزار شد. در این جلسه ضمن تبیین مساله و توافق روی اصول آن، تلاش شد تا ضمن تشکیل حلقه نسبت به برنامه‌ریزی انجام کار، تعریف پروژه‌های مورد نیاز جهت آماده نمودن طرح و تعیین نقشه راه برای حصول به نتیجه بحث‌هایی ایراد شد. بعلاوه، آقای مهندس نوید، دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش در رابطه با فعالیت‌های تحقیقاتی و نتایج منعکس شده در سند ملی آموزش و پرورش برای ارتقاء جایگاه آموزش در کشور، آقای کیامنش پیرامون تحقیقات انجام شده در سطح بین‌المللی در این راستا، آقای دکتر رنانی و آقای دکتر عماد زاده در مورد اقتصاد آموزش و پرورش سخنان و نظرات خود را ایراد فرمودند.
حضار جلسه را جناب آقایان دکتر رضا اسماعیلی، دکتر علیرضا کیامنش، مهندس مهدی نوید ادهم، دکتر علی زینل همدانی، دکتر علی دانایی، دکتر رنانی، دکتر مصطفی عمادزاده، دکتر سروش علیمرادی و دکتر علی رجالی تشکیل دادند. 

بسمه تعالی
دومین جلسه حلقه مطالعه راهکارهای تبدیل آموزش از رده خدمات به رده تولید
پنج‌شنبه 22 اسفند 1392، خانه ریاضیات اصفهان

صورتجلسه   

16:00 تا 16:05 خیر مقدم مدیر خانه ریاضیات اصفهان و معرفی اعضای حاضر
16:05 تا 16:15 بیان مجدد مسأله توسط دبیر حلقه
16:15 تا 16:40 مباحث کلی در رابطه با مسأله و صورت جلسه اول
16:40 تا 17:00 معرفی گروه آسمان توسط آقای اسماعیل‌زاده
17:00 تا 17:30 راهکار کسب اطلاعات در مورد میزان هزینه خانواده‌ها در زمینه آموزش فرزندان خود
17:30 تا 18:15 طرح اولین سئوال و بحث پیرامون آن: شاخص‌های توسعه‌یافتگی و راهکارهای تعیین رابطه بین هزینه‌های آموزش و این شاخص‌ها
18:15 تا 19:00 طرح دومین سئوال و بحث پیرامون آن: تعریف شاخص ارزش‌گذاری به آموزش در یک کشور و راهکارهای بررسی رابطه آن با شاخص توسعه‌یافتگی (حاصل از بحث اول)
19:00 تا 19:30 طرح سومین سئوال و بحث پیرامون آن: تعیین شاخص ارزش‌گذاری به کار معلم و شخصیت آن‌ها. راهکار تعیین رابطه این شاخص با شاخص توسعه‌یافتگی
19:30 تا 19:45 طرح چهارمین سئوال، بررسی سیاست وزارت آموزش و پرورش در رابطه با جذب کمک‌های مردمی و عدم تلاش در جهت جذب کمک‌های دولتی و بحث پیرامون این موضوع
19:45 تا 20:00 جمع‌بندی نظرات و برنامه‌ریزی ادامه کار
20:00 تا 20:45 نماز و شامکسانی که دعوت را پذیرفته‌اند :
– آقای مهندس محمدعلی اسماعیل‌زاده اصل – آقای دکتر رضا اسماعیلی – آقای دکتر پیرایی – آقای دکتر علی دانایی – آقای دکتر علی رجالی – آقای دکتر علی زینل همدانی – خانم زهرا شکوهی – آقای دکتر سروش علیمرادی – آقای دکتر مصطفی عمادزاده – خانم مریم قائمی – آقای دکتر علی‌رضا کیامنش – آقای مهندس عبدالحسین نفیسی – خانم ندا همتی‌پور

دومین جلسه حلقه با سخنان جناب آقای دکتر علی دانایی، خیر مقدم ایشان و معرفی اعضای حاضر آغاز شد. سپس صورت مسئله به‌همراه مباحث کلی در رابطه با آن و همچنین صورت جلسه اول، توسط دبیر حلقه جناب آقای دکتر علی رجالی مطرح شد. 

حاضرین جلسه : آقای مهندس محمدعلی اسماعیل‌زاده اصل، آقای دکتر رضا اسماعیلی، آقای دکتر پیرایی، آقای دکتر علی دانایی، آقای دکتر علی رجالی، آقای دکتر علی زینل همدانی، خانم زهرا شکوهی، آقای دکتر سروش علیمرادی، آقای دکتر مصطفی عمادزاده، خانم مریم قائمی، خانم ندا همتی‌پور
غائبین جلسه : آقای دکتر علی‌رضا کیامنش و آقای مهندس عبدالحسین نفیسی

سومین جلسه حلقه مطالعه راهکارهای تبدیل آموزش از رده خدمات به رده تولید

پنجشنبه 13 شهریور 1393

 2013 Global Teacher Status Index

علم بهتر است یا نفت؟!        

پیرو دو جلسه قبل حلقه مطالعه راهکارهای تبدیل آموزش از رده خدمات به رده تولید، سومین جلسه از ساعت 10 تا 15 روز پنجشنبه 13 شهریور 1393 در محل خانه ریاضیات اصفهان تشکیل خواهد شد. دستور جلسه پیشنهادی :

طرح مجدد مسئله و ارائه گزارشی از مطالعه مشابه در موارد ارزشگذاری به معلمان در انگلستان و نیز گفتگوهای دبیر حلقه در کانادا توسط دبیر حلقه،  استماع نظرات جناب آقای مهندس نفیسی، استماع نظرات، تجارب و مطالعات جناب آقای دکتر سرکارآرانی، گزارش آقای دکتر اسماعیلی در مورد طرح تغییر نگرش جامعه و مسئولان نسبت به جایگاه آموزش و پرورش، گزارش خانم ندا همتی پور از حقوق معلمان در کشورهای مختلف و بررسی وضعیت هزینه‌ها براساس دهک‌های مختلف درآمدی بر مبنای اطلاعات بانک مرکزی و اظهارنظر در مورد مطالعات لازم و برنامه‌ریزی ادامه کار

گزارش سومین جلسه حلقه مطالعه راهکارهای تبدیل آموزش از رده خدمات به رده تولید

به دنبال تلاش در رابطه با ارتقاء جایگاه آموزش در ایران، مرکز الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، حلقه‌ای را تشکیل داده که در خانه ریاضیات اصفهان مستقر شده است. از جمله اهداف محوری این حلقه‌ها گفتمان‌های عالمانه و کارشناسانه حول موضوعات مرتبط با پیشرفت آموزش، بالا بردن ظرفیت‌های علمی و تخصصی جامعه، شناسایی و به تدریج ایجاد بسترهایی برای نقش آفرینی آن‌ها است. سومین جلسه در تاریخ 13 شهریورماه 1393 در محل خانه ریاضیات اصفهان با حضور افراد مذکور از ساعت10 تا 17 تشکیل شد.
مدعوین : آقایان مهندس محمدعلی اسماعیل‌زاده (گروه آسمان)، دکتر علی دانایی (دانشگاه اصفهان و خانه ریاضیات اصفهان)، دکتر علی رجالی (دانشگاه صنعتی اصفهان و خانه ریاضیات اصفهان)، دکتر محمدرضا سرکار آرانی (دانشگا تیکیو- تاکیو)، دکتر سروش علیمرادی (دانشگاه صنعتی اصفهان)، مهندس عبدالحسین نفیسی (پژوهشگر اقتصاد و آموزش و پرورش)، مهندس نوید (دبیر کل شورای عالی وزارت آموزش و پرورش) و خانم‌ها زهرا شکوهی (سازمان سنجش و آموزش کشور)، مریم وحید (دانشجوی دکتری ریاضی مالی و همکار خانه ریاضیات اصفهان) و ندا همتی پور (همکار خانه ریاضیات اصفهان)
در ضمن در این جلسه افراد زیر نیز شرکت داشتند : آقایان: صادق صادق‌پور (دفتر آموزش دبستانی وزارت آموزش و پرورش)، سید محسن گلدان‌ساز (بازنشسته آموزش و پرورش)، محمد ناصری (سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش)، علیرضا هاشمی‌زاده (اداره کل، انجمن‌های علمی آموزشی معلمان ریاضی استان) و خانم‌ها فاطمه احمدپور (دانشجوی دکتری آموزش ریاضی کرمان و همکار خانه ریاضیات اصفهان)، سیمین-دخت ا… بخش (دبیر ریاضی و همکار خانه ریاضیات اصفهان) و فاطمه هانی طبائی (دبیر ریاضی و همکار خانه ریاضیات اصفهان)
غایبان جلسه : آقای دکتر عمادزاده، آقای دکتر اسماعیلی

در ابتدا آقای دکتر دانایی، مدیر خانه ریاضیات اصفهان، با نام خدا جلسه را آغاز کردند و از حضور تمامی دوستان مخصوصا همکارانی که از تهران آمدند، تشکر کردند.  سپس آقای دکتر رجالی، دبیر حلقه، مروری بر نکات مطرح شده در جلسه قبل داشتند :

• آموزش، بعنوان مهمترین نیروی تولیدی کشور است.
• نتایج تیمز و المپیاد غیرهمبسته هستند.
• داده‌های ایالت‌های مختلف آمریکا نشان می‌دهند که هزینه آموزش در بهبود آموزش تاثیر ندارد.
• تاثیر مهاجرین بر اقتصاد بعضی کشورهای پیشرفته مانند آمریکا مهم است.
• داده‌های کشورهای مختلف نشان می‌دهد که حقوق معلمان و وضعیت نتایج آزمون‌های تیمز رابطه مستقیم دارند.
• ارزش‌گذاری به معلمان در جامعه (جایگاه اجتماعی معلمان) اهمیت دارد.
• بررسی‌های انجام شده در ایالت کبک (Quebec) نشان می‌دهد در ایالت کبک، از زمانی که آزمون‌های پیشرفت تحصیلی جهت ارتقا معلمان، توسط انجمن معلمان متوقف شده است، شاهد رکود آموزشی است.
• اگرچه جذب دانشجویان خوب، برای دوره‌های آموزش معلمان (مثل دانشگاه فرهنگیان) انجام شده است، ولی نگرانی‌هایی بر نحوه مناسب تربیت آنان وجود دارد.

در این پیشنهاداتی برای تقویت مراکز تربیت معلم با همکاری دانشگاه‌ها و استفاده از امکانات دانشگاه‌ها برای ارتقا کیفیت آموزشی ارائه شد. سپس گزارشی تحت عنوان 2013 Global Teacher Status Index که توسط موسسه VARKEY GEMS انگلستان تهیه شده را ارائه دادند. از جمله نکات مطرح شده به شرح زیر می‌باشد :

• حقوق معلمان باید افزایش یابد، اما مکانیزم افزایش حقوق باید براساس عملکرد معلم باشد، نه براساس معیارهایی مثل تعداد مقالات.
• تغییر نوع نگرش مسئولان جامعه به معلمان و آموزش
• پیشنهاد به وزیر آموزش و پرورش برای نامگذاری سال آینده به عنوان سال آموزش
این مقاله به سوالات زیر پرداخته بود:
• مسئولان جامعه چقدر به سیستم آموزشی اعتقاد دارند؟
• مسئولان جامعه چقدر به معلمان اعتقاد دارند؟
• آیا اتحادیه‌های صنفی معلمان قدرتمند هستند؟
• جایگاه اجتماعی معلمان چیست؟
• آیا خانواده‌ها فرزندانشان را تشویق می‌کنند که معلم شوند؟
• آیا خانواده‌ها فرزندانشان را تشویق می‌کنند که به معلم احترام بگذارند؟
• درباره حقوق معلمان چه‌طور فکر می‌کنند؟
• افزایش حقوق معلمان به چه صورت باید باشد؟

سپس در این رابطه، نکات زیر توسط حاضرین در جلسه مطرح شد :

• زمانی که همبستگی را بررسی می‌کنیم، در نظر داشته باشیم که آیا رابطه علّی هم وجود دارد و همین همبستگی را تایید می‌کند یا خیر.
• چه مکانیزمی برای ارتقاء کیفیت آموزشی وجود دارد که عاملی برای ارتقاء معلمان باشد.
• منظور از کیفیت چیست ( باید معیارهای کیفیت را درست تعریف کنیم ).
• مدیریت سیستم آموزشی ما در 50 – 60 سال گذشته به شکلی بوده که مرتبا افراد با انگیزه (معلمان) را دفع کرده است و ما باید روی این موضوع بحث کنیم.
• برای مطرح کردن بحث‌های کیفی احتیاج به یک پشتوانه‌ی کمی است که بتوان ادعاها را ثابت کرد. به همین دلیل نتایج مسابقه بین‌المللی تیمز را مورد بررسی قرار دادیم. معیارهای بین المللی مسابقه تیمز می‌تواند به عنوان معیار کمی، وضعیت آموزش را نشان بدهد.
• پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان به عنوان یک بهره‌وری از کار معلم، می‌تواند در ارزش‌گذاری موثر باشد.
• باید هرم «کوچک‌انگاری نظام آموزش» را برعکس کنیم تا پیش‌دبستانی و دبستان هم ارزش داشته باشند.
• از منظر فرهنگی گروه حاکم بر جامعه نقد و بررسی شود.
• در این مکانیزم افزایش حقوق، براساس عملکرد یا هر معیار دیگری، برای معلمان خوب، حس بی‌عدالتی ایجاد نکند. باید در نظر داشته باشیم روی بعضی از معیارها نظیر ایجاد فضای همکاری در دانش‌آموزان و بالا بردن اعتماد به نفس در دانش‌آموز، ابزاری برای سنجیدن عملکرد معلم نداریم.
• برای مشخص کردن شاخص‌ها باید کارگروه تشکیل شود.
• اگر حقوق را وابسته به عملکرد کنیم، چون عملکرد را نمی‌شود به راحتی سنجید، مشکل پیش می‌آید.
• کیفیت آموزش پرورش را باید به گونه ای کمیتی کرد و بر روی آن قیمت گذاشت و این کار بسیار سختی است.
• لازمه‌ی این‌که آموزش و پرورش بتواند به معلمانش بر اساس عملکرد دانش‌آموزان دستمزد بپردازد، این است که آموزش و پرورش هم بودجه‌ خود را از دولت یا مرجع بالاتری براساس عملکردش بگیرد.
• باید به تجربیات گذشته احترام بگذاریم و از آن‌ها بهره ببریم.

سپس به نکات زیر اشاره کردند :

• تغییر ساختار درآموزش و پرورش از نظر کیفیت، کم‌اثرترین پدیده و از نظر مدیریتی مصیبت‌بارترین است.
• در سال 1371 نظام آموزش متوسطه در بدترین شرایط اجتماعی – رفاهی قرار گرفت.
• در طی سال‌های متوالی ما شاهد این بودیم که با تغییر وزیر آموزش و پرورش، پژوهش‌های صورت گرفته برای بازیابی مشکلات نظام آموزشی و راه‌کارهای به دست آمده نادیده گرفته می‌شود و این عمل مورد بازخواست قرار نمی‌گیرد.
• تغییر باید به تدریج رخ دهد و از خارج نظام آموزشی باید شروع شود.
• نگاه بیرون به آموزش و پرورش نگاه منفی است.
• عملکرد وزیران آموزش و پرورش در مقایسه با سایر وزیران وقت خود ضعیف است.
• باید توده‌ی آموزش و پرورش را تحلیل کنیم.
• معاون متوسطه اداره کل آموزش و پرورش اصفهان توضیح می‌دادند که شهر اصفهان بیشترین مدرسه فرسوده را دارد، می توان از فارغ‌التحصیلان این مدارس کمک گرفت که مدرسه فرسوده‌ای که خودشان در آن درس خواندند را درست کنند. انجام این کار، مدیریت خوب درون آموزش و پرورش می‌خواهد.
• نگاه سیاسی امنیتی به آموزش و پرورش وجود دارد و ما باید بزرگان را قانع کنیم، برای تربیت فرزندانمان در مواردی می‌توانیم از کشورهای خارجی کمک بگیریم.
• آموزش و پرورش منضبط‌ترین، مظلوم‌ترین و صرفه‌جوترین وزارتخانه در کشور است.
• در نظام آموزشی به تجربه گذشته احترام بگذارند.
• معلمان برای رسیدن به نیازهایشان باید مطالبه‌گر باشند
• هرچه سنتی‌تر به آموزش و پرورش نگاه کنیم، نتیجه عکس می‌گیریم.

پس از صحبت‌های ایشان دکتر رجالی تاکید کردند که آموزش رکن اصلی است. سایر نظراتی که در این جلسه مطرح شد، عبارتست از :

• به آرامی باید این نکات مطرح شده در این نشست‌ها و حلقه‌ها را در خانه، محل کار، سازمان، سیاست و در فرهنگ ترویج دهیم.
• در بسیاری از موارد بهتر است به جای بررسی این¬که چه کنیم به این موضوع بپردازیم که چه کارهایی انجام ندهیم.
• واژگان متحدی به کار برده نمی¬شود.
• بحث خدمات و تولید یک بحث اجتماعی است.
• ژاپن درحال از دست دادن دهک اول دانش‌‌آموزانش است. در ایران نیز، مانند ژاپن، اولیا دانش آموزان کم کم به این نتیجه می رسند هزینه ای که صرف تحصیل فرزند خود می کنند و نتیجه‌ی مطلوب را نمی بینند، بهتر است صرف سایر نیازهای فرزند خود کنند.
• مشکل آموزش و پرورش با افزایش بودجه حل نمی‌شود.
• اتحادیه‌ی معلمان ژاپن جایگاه بالا و مهمی دارد.
• ما باید ببینیم سهم «من» چیست؟ خودمان چه کردیم؟ نه اینکه از وزیر و … بخواهیم کاری انجام دهند.
• اگر متوسط نمره تیمز را ۴۰۰ بگیریم، ۵۱ درصد دانش‌آموزان جهان زیر متوسط هستند، و این درصد برای ژاپن تنها یک درصد است.
• در صورتی به زبان متحد می‌رسیم که به جای پرداختن به معلم باید به معلمی پرداخت.
• کارهایمان را به دیگران واگذار نکنیم.
• صورت مسئله را باید درست تعریف کنیم.
• هدفمان باید قابل دسترسی و قابل اندازه‌گیری باشد.
• با اطلاعات و داده‌هایی که به دست می‌آوریم مسائل را آنالیز کنیم و تشخیص راه‌حل را به متخصصان بسپاریم.
• مساله ما ممکن است این باشد که چه‌طور احساس نیاز ایجاد کنیم.
• نحوه صورت‌بندی مساله و بیان پرسش مهم است.

پنج کتاب معرفی شده در این جلسه :

1- اقتصاد ایران: توسعه، برنامه‌ریزی، سیاست و فرهنگ نوشته‌ی: دکتر حسین عظیمی (آرانی)
2- آموزش و توسعه مباحث نوین در اقتصاد آموزش نوشته‌ی: عباس معدن دار آرانی، محمدرضا سرکارآرانی
3- فراسوی رشد اقتصادی پیش درآمدی بر توسعه‌ی پایدار، مترجمان: محمدرضا سرکارآرانی، عباس معدن‌دارآرانی
4- آنچه با پول نمی‌توان خرید، نویسنده: مایکل سندل، مترجم: حسن افشار
5- در جستجوی جامعه‌ی بلند مدت، نویسنده: کریم ارغنده‌پور

در گفتگویی که پیرو صحبت‌های آقای دکتر سرکارآرانی انجام شد، نکات زیر مطرح شد :

• «من» گفتن بستر مناسب لازم دارد و آن بستر در اینجا فراهم نیست.
• انجمن معلمان در آموزش و پرورش ایران جایگاهی ندارد و آموزش و پرورش به این انجمن بهایی نمی‌دهد.
• ایران اوضاعی مشابه ژاپن و کره در ریزش دانش‌آموزان دارد. به خصوص در دوره پیش‌دانشگاهی که دانش‌آموزان دغدغه کنکور دارند.
• در سطح دانشگاه هم شانس قبولی دانشجوی دانشگاه‌های دولتی در کنکور فوق لیسانس، از متوسط دانشگاه‌های پیام‌نور و آزاد کمتر است.
• شغل معلمی در جامعه یک حداقل‌هایی می‌خواهد.
• باید بستری وجود داشته باشد که در آن بتوانیم به معلمی بپردازیم.
• معلم در ایران تعریف ندارد.
• چگونه احساس نیاز به وجود آوریم؟
• چه چیزهایی می‌تواند آموزش را ارتقا دهد؟
• اگر بتوانیم توجه را به این سمت ببریم که بنگاه‌های کوچک و بزرگ کشور، به عنوان مسئولین اجتماعی به ارتقا آموزش منطقه خود کمک کنند، بسیار اثرگذار خواهد بود.
• همه جامعه باید کمک کنند که جامعه را تبدیل به مدرسه کنیم.

در جلسه بعداز ظهر خانم همتی‌پور گزارشی را تهیه کرده و ارائه دادند که نکات زیر در آن مطرح شد :

• گسترش فناوری‌های جدید و نقش آن در آموزش و پرورش، سرمایه‌گذاری بیشتر دولت در بخش آموزش را ضروری ساخته است.
• از این رو نظام آموزش و پرورش و دولت باید در کنار پرداختن به کمیت‌ها (توسعه دسترسی به آموزش) به کیفیت آموزش‌های داده شده (فرصت¬های آموزشی و محصول آموزش) هم توجه کنند.
• برای بررسی کیفیت آموزش در سایر کشورها، بهترین روش بررسی عملکرد آنان در مسابقات و آزمون‌هاست. به دلیل وجود نداشتن آزمونی مطابق با استانداردهای جهانی در ایران و چند کشور دیگر نتایج مسابقه TIMSS را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
• با بررسی متغیرهای گوناگونی به این نتیجه رسیدند که هزینه آموزش و مربع هزینه آموزش با نمرات تیمز با هم تاثیرگذار بوده است.
• حقوق مکفی معلمان می‌تواند متغیر اثرگذار دیگری باشد.
• یافته‌های سازمان جهانی یونیسف نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل ضربه زننده بر دسترسی بیشتر کودکان به آموزش عمومی، سطح حقوق و دستمزد معلمان است.
• بررسی ها بر اساس داده‌های یونسکو، که شامل داده‌های سالانه بودجه ایران هم هست، انجام شود.
• بررسی‌ها نشان می‌دهد در کشورهای پیشرفته، هر چه میزان درآمد معلم کمتر از مشاغل دیگر باشد، افراد با کیفیت پایین‌تر، در نقش معلم، جذب نظام آموزشی خواهند شد.
• در بررسی‌های انجام شده رابطه‌ای خطی بین حقوق معلمان و درآمد سرانه وجود دارد.
• حقوق معلمان در میزان رشد دانش‌آموزان می‌تواند تاثیرگذار باشد.
• آموزش و پرورش باید مردم را در تصمیم گیری‌ها دخالت دهد و بدنه تصمیم‌گیری مدارس هیئت‌امنا یا انجمن اولیا و مربیان باشد.
• رابطه عملکرد و دستمزد را باید بررسی کرد.
• به جای اینکه فکر کنیم چگونه میزان بودجه آموزش را افزایش دهیم، به این مساله فکر کنیم که این بودجه باید صرف چه کارهایی بشود.
• باید نمرات و بودجه مناطق مختلف اصفهان (یا استان‌های مختلف) بررسی شود. که این کار به دلیل سیاست آموزش و پرورش و تجمع معلمان با سابقه و تحصیلات بالاتر در یک ناحیه سخت است.
• به کمک آموزش و پرورش، باید متوسط حقوق ثابت معلم، میانگین سال‌های تحصیل و میزان دریافتی ماهانه آن‌ها را در اختیار داشت و با هم مقایسه کرد.
• در برخی کشورها در جهت همگانی کردن آموزش، سرمایه‌گذاری هنگفتی شده است، و این سرمایه‌گذاری‌ها به شکل پایداری در جامعه آن‌ها حفظ شد.
• برای مشارکت همگانی درصدی از یارانه‌ای که دولت صرفه‌جویی می‌کند، به آموزش و پرورش اختصاص داده شود.
• در آموزش عالی معلمانی باید تربیت کنیم که استاندارد لازم را برای سیستم آموزش داشته باشند، که طبق آن آموزشی که می‌دهند، حقوق بالا برود.
• خانواده‌های هر منطقه به مدارس کمک کنند. می‌توان با این کار افراد جامعه را از معافیت مالیاتی بهره‌مند کرد.
• بهتر است بخش خصوصی، در آموزش و پرورش منطقه خودش سهیم باشد.
• اگر خانواده‌ها بیش از حد در آموزش دخالت کنند، ایجاد مانع می کنند؟
• باید کاری کنیم که امضای «معلم» اعتبار داشته باشد.
• تا وقتی که بحث معیشت مطرح است، عملکرد را وارد درآمد نکنیم.